Mijn eerste slechtnieuwsgesprek

Als beginnend arts maak je veel eerste keren mee. Voor het eerst een (echt) acute patiënt zien. Voor het eerst een sepsisprotocol starten. Voor het eerst zelf medicatie voorschrijven, zonder dat iemand anders dit voor je checkt. Voor het eerst bepalen of een patiënt moet worden opgenomen of niet. Voor het eerst een delirante patiënt beoordelen. En zo gaat het door. Vaak zijn die eerste keren vooral praktisch, maar soms raken ze je op een ander niveau. Zoals bij mij afgelopen week.

Na een paar weken op de SEH, na ál die eerste keren, was het tijd voor een nieuwe eerste keer: mijn eerste slechtnieuwsgesprek. Samen met de specialist besprak ik hoe ik het gesprek moest aanpakken. Moest ik het woord ‘kanker’ noemen? Of kon ik beter ‘kwaadaardig’ zeggen? Wat moest ik de patiënt vertellen over het vervolg? Ze dacht met me mee en bereidde me voor. De SEH-arts besloot met me mee te gaan om het nieuws aan de patiënte te vertellen. Met mijn hart bonzend in mijn keel begon ik het gesprek. De SEH-arts ondersteunde me, en ik was dankbaar dat ik in deze beginfase iemand had om op terug te vallen bij zoiets belangrijks.

Het deed me denken aan een andere eerste keer, aan het begin van mijn tropencoschap in Tanzania. Daar stond ik voor het eerst bij een IUVD (intra-uteriene vruchtdood). Ook tijdens mijn senior coschap bij de gynaecologie was ik hier nooit bij geweest. Een eerste keer dus. En wederom een hele belangrijke. Ik wilde niets verkeerd doen of zeggen en liever eerst meekijken: see one, do one, teach one. Maar de arts zei resoluut: ‘You never did this, so you need to learn it!’ Om me gerust te stellen benadrukte hij dat een IUVD medisch gezien makkelijker was dan een bevalling van een levend kindje, omdat ik me alleen op de gezondheid van de moeder hoefde te richten. En hoe cru het ook klonk, er zat een kern van waarheid in. Zijn aanpak was anders dan wat ik gewend was, maar het leerde me de waarde van hands-on ervaring in een nieuwe omgeving en hoe belangrijk het is om van verschillende stijlen en culturen te leren.

Ik besloot het te doen en samen met de verloskundige bleef ik achter. Ondanks mijn onzekerheid merkte ik dat waardevolle momenten ontstonden. Na mijn dienst bleef ik om de partus te begeleiden en stelde voor de moeder haar kindje te laten zien, iets dat niet standaard werd gedaan, maar belangrijk voor rouwverwerking. Uiteindelijk groeide dit besef, en de IUVD’s die volgden werden niet langer iets waar ik tegenop zag, maar juist momenten waarin ik het gevoel had dat ik iets kon betekenen voor de patiënte. Juist door haar bij te staan met aandacht en tijd.

Elke eerste keer voelt als een sprong in het diepe, maar juist daar, tussen onzekerheid en groei, ontstaan de momenten die je vormen tot de arts die je wilt zijn.