Een geest van vlees en bloed

Het leukste van neuroloog zijn vind ik dat wij zoveel van de hersenen snappen.

In mijn gedachten mag ik graag visualiseren wat er gebeurt bij psychoneuro-endocrino-immunologische aandoeningen, georganiseerd in de onbewuste machinekamer van onze hersenen, vooral rondom de hypothalamus. Na een whiplashongeval bedenk ik me hoe de overload aan adrenerge stress (PTSS) in de hersenstam samenkomt met de opbouwende pijn in nek en hoofd. Bij chronische vermoeidheid stel ik me voor dat er misschien een ontsteking van onderdelen van de machinekamer is geweest en ik zie ontstekingsmediatoren het gedrag en de motivatie beïnvloeden. Bij fibromyalgie staat sensitisatie van ontvangende en aansturende motorische netwerken op de voorgrond. In het geval van sympathische reflexdystrofie, CRPS, de gemeenste van alle psychosomatische aandoeningen, ontstaat bij volledig gezonde mensen een enorme neuro-endocrino-immunologische verstoring met zichtbare veranderingen van de aangedane extremiteit tot aan de andere kant van het netwerk, de bewuste lichaamsrepresentatie in de hersenschors.

Bij het wel of niet chronisch worden van dit soort aandoeningen spelen altijd onbewuste vicieuze cirkels een rol. Pijn en angst - stilzetten van de nek - meer pijn. Vermoeidheid - gedragsverandering - meer vermoeidheid. Pijn - minder bewegen - meer pijn. Vaak zijn die vicieuze cirkels voor een buitenstaander gemakkelijker te herkennen dan te genezen, behalve bij CRPS. CRPS geeft door een geheel onbewuste en zuiver lichamelijke cirkel (afgrijselijke autonome pijn - onvermogen te bewegen - meer autonome dysregulatie en pijn) zeer ernstige klachten, terwijl die aandoening meestal als sneeuw voor de zon verdwijnt met een combinatie van manuele therapie en zeer directieve gedragstherapie.

Ik stel me voor dat alle gecompliceerde aandoeningen in feite hersenaandoeningen zijn. Of de vicieuze cirkels zich nu afspelen in het sociale (basale frontaalkwab), het emotionele (limbische systeem), cognitieve (lateraal frontaal), sensomotorische of receptieve domein (hypothalamus, thalamus, pariëtale cortex), het blijven voor mij hersenaandoeningen. In mijn spreekkamer vertel ik graag dat dat een manier is om de weg uit de negatieve spiraal te vinden.

Heel veel mensen begrijpen tegenwoordig heel aardig dat wij onze hersenen zijn. The decade of the brain is de eeuw van de hersenen aan het worden. Het algemene publiek snapt dat je van antidepressiva suïcidaal of moordlustig kunt worden. Iedereen ziet dat je na een ongeval of beroerte een ander mens bent. Ik ken niemand die het niet interessant vindt om te kijken en luisteren naar neuropsycholoog professor Scherder. Maar wat mensen niet goed kunnen is in hun eigen hersenen kijken. Dan wordt het namelijk psychisch. Voor veel mensen voelt het alsof psychische zaken losstaan van lichamelijke processen. Ik zou willen dat we konden ervaren dat onze geest heel lichamelijk is. Wij hebben een geest van vlees en bloed.