Denk om je rug, Piet!
3 reactiesEr is veel gedoe over zijn huidskleur. Niemand bekommert zich om zijn rug. Niemand staat er bij stil dat de trouwe knecht van Sinterklaas dezer dagen heel wat te verstouwen heeft. Stelt u zich voor, een bochtig rookkanaal. Om daar doorheen te komen moet je een slangenmens zijn. En dan heb ik het nog niet over het tilwerk. De Pieten doen het werk dat wij niet aankunnen. Of waar wij te beroerd voor zijn. Seizoenswerkers zoals Pieten hebben het zwaar.
Al vele jaren siert een houten homunculus mijn bureau. Een model waarvan je de gewrichten in alle standen kunt zetten. Een demonstratiemodel. Mijn homunculus klaagt nooit over zijn gewrichten. Ik noem hem liefkozend mijn homunculus locomotorius. Omdat ik hem zo goed op zijn plaats kan bewegen.
Mijn homunculus komt van de campagne ‘Denk om je rug, Piet!’, ooit georganiseerd door de bedrijfsgezondheidsdienst voor de bouw. Hij is veel gebruikt voor de instructie van bouwvakkers en in de spreekkamer. En nu nog geven bedrijfsartsen instructie aan werknemers over goede werkhouding en tiltechniek.
Ik geef uitleg over biomechanica. Iedere graad die je verder vooroverbuigt, doet de druk op de discus intervertebralis verder oplopen. Ook als je niks tilt! Begrijpelijk dat die nucleus pulposus onder die hoge druk een uitweg zoekt in de vorm van een hernia. Dat ie daarbij een zenuwwortel in de verdrukking brengt, zal hem een zorg zijn. De patiënt gilt het uit van de pijn. Maar ook zonder die hernia leidt dat bukken, tillen en draaien tot lagerugklachten. Het advies is dan ook: houd je rug recht, en als je toch moet tillen, ga er dan goed voor staan, vermijd torsie en hef de last zo dicht mogelijk bij je lichaam.
‘Stop maar’, roept iemand uit de zaal. ‘Allemaal onzin. Wetenschappelijk is bewezen dat tilinstructies niet helpen om lagerugklachten te voorkomen! Dat moet je toch wel weten als bedrijfsarts. Je wilt ons toch geen nutteloze technieken aanleren?’
Het klinkt als een beschuldiging. Sta ik hier wetenschappelijk gezien onzin te verkopen? Maar zo snel geef ik me niet gewonnen. Ik weet waar de vraagsteller op doelt. Maar hij mag het zelf zeggen. ‘Waar heeft u die wijsheid vandaan?’
Net wat ik dacht. Die Cochrane Systematic Review uit 2012: Proper manual handling techniques to prevent low back pain. Die kun je niet zomaar naast je neerleggen, toch? Geen van de achttien trials met in totaal 21.381 werknemers in deze review levert enig bewijs dat training en het verschaffen van hulpmiddelen lagerugpijn voorkomt.
Het sloeg destijds in als een bom. Generaties arboprofessionals geven tilinstructies, en een paar wetenschappers tonen aan dat het helemaal niet werkt! Intussen gaan bedrijfsartsen en anderen gewoon door met tiltrainingen. Druist dat dan niet in tegen het evidencebased werken dat onze beroepsvereniging NVAB zo vurig bepleit? Mensen die niet evidencebased handelen krijgen ervan langs met de roe. Maar ik kan het voor mijn geweten verantwoorden. De biomechanica heeft het laatste woord.
Trouwens, die wetenschappers hebben zelf ook gezocht naar een verklaring voor het uitblijven van effect. Alsof ze zich willen excuseren voor hun ongemakkelijke bevindingen:
● In de onderzochte groepen was de blootstelling misschien niet hoog genoeg.
● Het optreden van lagerugpijn hangt misschien samen met andere werkgerelateerde factoren, zoals met niet-neutrale, gebogen of getordeerde houdingen van de romp zonder dat er getild wordt, of het is ‘psychosociaal’.
● Ons begrip van de causale keten tussen blootstelling aan tillen en bukken op het werk en het optreden van lagerugpijn is onvoldoende.
Smoesjes achteraf, denk ik dan. Lariekoek. Dat had je van tevoren kunnen bedenken. Een andere reden voor het uitblijven van effect ligt veel meer voor de hand. Kwaliteit en intensiteit van de tiltraining kunnen onvoldoende zijn geweest. Eenmalige instructies zijn zelden voldoende om een gedragsverandering te bereiken.
Ik ga gewoon door met mijn lessen. Ik hamer het er in. Die Pieten hebben we nodig, ieder jaar weer. Laten we er zuinig op zijn. Denk om je rug, Piet!
Jan-Paul van Wingerden, PhD
Bestuurder Zorg Spine & Joint Centre,
Uit de column van Andre Weel blijkt dat hij een gedreven bedrijfsarts en docent is, die zich niet gemakkelijk van zijn standpunt laat brengen.
Hij verkiest de biomechanica en zijn gezond verstand te prevaleren boven Evidence Based Medicine (EBM).
Z...ijn terughoudendheid over de bewijskracht van EBM is begrijpelijk, temeer daar deze onderzoeken noodzakelijkerwijs gebaseerd zijn op studies uit het verleden.
Andre maakt in zijn betoog echter een cruciale denkfout. Hoewel zijn biomechanica klopt (bij voorover bukken neemt discusdruk toe), is zijn gezond verstand niet gebaseerd op ‘gevoel’, maar ook op wetenschappelijke studies uit het verleden.Vermoedelijk spelen de studies van Alf Nachemson naar discusdruk hier een prominente rol. Andre heeft dit bij zijn opleiding aangeleerd gekregen en deze denkwijze is voor hem ‘common sense’ geworden.
De wetenschap gaat echter ook vooruit. Zo heeft de genoemde Alf Nachemson persoonlijk aangegeven dat er nooit een relatie is aangetoond tussen discusdruk en discusschade.
Adams en Dolan hebben laten zien dat de tussenwervelschijf die drukken in principe prima aan kan. Vanuit functioneel anatomische analyses is duidelijk geworden dat buiging van de rug bij bukken is noodzakelijk om de inwerkende krachten optimaal te verdelen tussen actief (spier) en passief (fascia) weefsel.
Dit wordt bevestigd bij analyse van beweegpatronen van gezonde proefpersonen. Een rechte rug bij bukken is niet natuurlijk, en biedt niet de verwachte bescherming, integendeel.
Andre personifieert in zijn column de hardnekkigheid van de overtuigingen rond bukken en tillen. Deze overtuigingen zijn ooit voortgekomen uit onderzoek, dat inmiddels achterhaald is, of op zijn minst in een ander perspectief is geplaatst.
Ik hoop van harte voor de cursisten en de werknemers dat Andre de recente literatuur hier nog eens op naslaat.
Piet van Loon
Orthopeed/ houdingsdeskundige, Deventer
Als Piet zeg ik: denk wel goed om je rug!
Logisch biomechanisch denken, vertrouwde kennis uit de praktische anatomie rond houding en wat er allemaal mis mee kan gaan (in de jeugd!) hoorden vroeger tot de common sense. Gymnastische en heilgymnastisc...he kennis bracht de preventieve methoden allang om bv. gewichten te tillen zonder schade op te lopen. Kernvoorwaarde voor een duurzame rug was het ontwikkelen van een goede houding
Ik ben het met André Weel eens, gebruik je gezonde verstand en snap weer wat van de kennis over hoe een slechte houding (malalignement) ten allen tijde tot vroege degeneratie van op de eerste plaats de disci gaat leiden ! En wantrouw die zgn. EBM , want we hebben de omgang met lage rugklachten al genoeg via epidemiologisch onderzoek in de afvalemmer van de Geneeskunde gekregen. No.1 in de Global burden of diseases. RIVM vorige week: 2 miljoen rugklanten en ook nog eens steeds jonger. De Anglo-Amerikaanse geneeskunde heeft nooit een hoofdstuk gezondheidsleer of preventie gekend en duwde de Europese kennis hierover helemaal weg.
Met het volkomen loslaten van de common sense en goede preventiepaden over dat we onze kinderen een heel goede houding en een sterke rug moeten meegeven ( Gezondheidsleer, klassieke orthopedie, (heil)gymnastiek) zijn we vanaf de jaren zestig het grootste medische experiment gaan inzetten bij kinderen (in navolging van de USA): laat kennis over groei en houding los, laat ze massaal gaan zitten en hangen en geef ze zoveel mogelijk electronica met beeldschermen en wacht af hoe het met ze gaat. Niet goed dus. Op alle fronten.
Waar we vroeger op de poli de ernstige klachten bij de zware arbeid zagen, zijn het nu de kantoorwerkers en de adolescenten, die nog geen kist optilden, met hernia's .
Het is niet te hopen, dat onze rugpijnlijders net als in de USA door gebruik pijnstillers de leefstijdsverwachting van ons volk gaan laten dalen!
Er is een Deltaplan nodig om de tsunami aan houdingsgerelateerde klachten te temmen.
Jan M Keppel Hesselink
arts-pijnbehandelaar, Bosch en Duin
EBM - lariekoek. Dat is de strekking van dit betoog. Het gezonde verstand als leidraad. Als de uitkomst van EBM tegen onze concepten ingaan, is de uitkomst lariekoek. Juist. Even hierbij stil staan. Onze concepten staan centraal. Komt er uit studies ...volgens EBM iets anders, dan ligt het achteraf aan de studieopzet, de interventie zelf, of de uitkomst parameters die gekozen zijn.
Biomechanica als concept. De mens als hijskraan. Dat is de metafoor die bij de biomechanica hoort. Last x lastarm is kracht x krachtarm toch? Een ander concept dan het biomechanische kent collega Weel niet. Dus, gemeten aan zijn concept, is de uitslag van de studies die gedaan zijn op dit vlak lariekoek.
Ik ga niet verder in het open doel schieten, de ter zake kundigen collegae weten precies wat ik bedoel.....