Koelvest helpt zorgmedewerker in beschermend pak

Een koelvest kan effectief hittebelasting verminderen van zorgmedewerkers, als zij beschermende pakken moeten dragen zoals in covidtijd. Tot dat advies komt biomedisch wetenschapper Yannick de Korte.

Als het op een ziekenhuisafdeling een aangename 23 graden is, kan de temperatuur binnen een beschermend pak oplopen tot tropische waarden. Soms zelfs tot maar liefst 36 graden, zeker als er kleding onder wordt gedragen. Daarop wijst De Korte in zijn recente promotieonderzoek, waarvoor hij keek naar de fysiologische reacties en ervaren hittebelasting van zowel topsporters als covidzorgmedewerkers die onder hittestress moeten presteren.

Eigenlijk wilde De Korte zich in zijn promotieonderzoek enkel richten op olympische en paralympische sporters die zich voorbereidden op de Zomerspelen van 2020 in Tokyo, waar zij in tropische temperaturen en hoge luchtvochtigheid hun sportprestaties zouden moeten leveren. In klimaatkamers testte hij hoe sporters reageerden op die omstandigheden en hoe dat effect had op hun sportprestaties. Via literatuurstudie bracht hij in kaart welke koelmethodes om vooraf, tijdens of na een prestatie af te koelen hen het beste hielpen om de gevolgen van hittestress te verminderen. Het dragen van een koelvest bleek de meest effectieve koelwijze tijdens het sporten.

Covidpandemie

Maar gedurende De Kortes onderzoek kwam de covidpandemie, gingen de Spelen niet door en zag De Korte hoe een andere groep mensen worstelde met belemmerde hitteafvoer: zorgmedewerkers die zich in persoonlijke beschermingsmiddelen (pbm) moesten hullen als zij met covidpatiënten werkten. Los van deze en toekomstige pandemieën, zullen gezondheidswerkers door klimaatverandering vaker te maken krijgen met het werken onder belastende, hete omstandigheden, voorziet De Korte.

Hij ondervroeg daarom een kleine achthonderd zorgmedewerkers – vooral verpleegkundigen, maar ook onder andere artsen – die in covidtijd minstens een week op een covidafdeling van een Nederlandse ziekenhuis werkten en daarbij isolatieschorten, gezichtsmaskers en oogbescherming droegen. Maar liefst 93 procent van de deelnemers ervoer in ieder geval één symptoom van hittebelasting tijdens die omstandigheden. Dorst (door 79% genoemd), last van de warmte (78%), excessief zweten (68%), vermoeidheid (60%), hoofdpijn (60%) en kortademigheid (55%) waren de meestgenoemde symptomen die optraden. Vooral vrouwelijke medewerkers, en medewerkers jonger dan 40 jaar ervoeren hittebelasting.

Alarmerend

Op zich had het merendeel van die covidzorgmedewerkers uit zijn onderzoek toegang tot verschillende manieren om op de werkvloer de hittebelasting te verminderen, zag De Korte verder. Zo kunnen ze koude drankjes of ijsschaafsel nuttigen, en in pauzes zich in kamers met airconditioning terugtrekken. Maar die middelen zijn niet genoeg om de symptomen van hittestress die pbm opleveren, weg te nemen. Dat noemt De Korte ‘alarmerend’, gezien de risico’s voor gezondheid en veiligheid. Ook tast het de productiviteit aan: deelnemers gaven vaker aan eerder te stoppen met werken, of hun taken langzamer en minder accuraat uit te voeren als ze pbm droegen. Bovendien kan het de bereidwilligheid zich in pbm te hullen verminderen en daarmee het infectierisico vergroten.

Koelvesten voor sporters, die worden benut in sporten als hockey, wielrennen en formule 1, koelen vooral ‘kort, hard en agressief’, aldus De Korte, met materiaal dat bevriest bij 7 of 15 graden. Die worden vooral gedragen tijdens bijvoorbeeld wissels. Voor covidpersoneel koos De Korte juist voor vesten die zich lenen om gedurende shifts van enkele uren te dragen, en werkzaamheden waarbij ook stil wordt gezeten tussendoor voor bijvoorbeeld administratieve taken. Dat werden vesten met materiaal erin dat bevriest onder de 21 graden, en tot drie uur lang koude afgeven aan het lichaam en warmte opnemen uit het lichaam. Ook werd gekozen voor vesten van materiaal dat goed te desinfecteren is.

Uit zijn onderzoek, gehouden op twee afdelingen met covidverpleegkundigen van het Radboudumc, kwam naar voren dat een dergelijk koelvest, gedragen onder pbm, bij een groot deel van de verpleegkundigen de hittestress aanzienlijk vermindert. Zonder vest meldde zo’n 80 procent van de verpleegkundigen thermisch discomfort en ruim 90 procent ervoer warmte- of hittegevoelens. Met vest zakte dat tot respectievelijk 18 en 36 procent.

Andere beroepen

De Korte koos voor zijn onderzoek voor verpleegkundigen en niet voor artsen, vanuit het idee dat de eerste groep meer fysiek inspannende en daardoor intensievere werkzaamheden verricht. Maar De Korte veronderstelt dat de uitkomsten ook te vertalen zijn naar andere beroepen in de zorg, zoals artsen, of bijvoorbeeld zorgmedewerkers in mobiele medische teams, bij GGD-testfaciliteiten en verpleeghuizen.

In het Radboudumc worden de vesten inmiddels beschikbaar gesteld aan verpleegkundigen die met pbm werken als zij in contact komen met covidpatiënten of met patiënten met virale hemorragische koorts. De investering ligt rond de 180 euro per vest – kosten voor reiniging of de koelkast waar ze weer kunnen worden gereactiveerd zijn nog niet meegerekend. De Korte: ‘Zeker in een medische setting, waar het zorgpersoneel al aan zoveel moet denken, moet je het zo regelen dat zij zonder veel moeite en energie zulke vesten kunnen pakken. Anders gaan ze ze niet gebruiken.’