Ziekenhuissterfte varieert van 62 tot 123

De sterftecijfers over 2012, die Nederlandse ziekenhuizen afgelopen weekend moesten publiceren, lopen uiteen van 62 (Martini Ziekenhuis) tot 123 (Ziekenhuis Amstelland). In de umc’s varieert het cijfer van 89 (Radboudumc) tot 119 (AMC). Van de 89 ziekenhuizen hebben er 14 hun HSMR (hospital standardized mortality ratio) niet gepubliceerd.

Twee ziekenhuizen hoeven geen sterftecijfer aan te leveren omdat zij failliet gegaan zijn of minder dan zestig sterfgevallen per jaar tellen, meldt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Met de overige twaalf ziekenhuizen zal de NZa in gesprek gaan. Er volgen waarschijnlijk nieuwe deadlines en eventueel boetes of dwangsommen.

Het Erasmus MC in Rotterdam gaf eerder aan dat het uit principe de HSMR niet publiceert. Het ziekenhuis vindt de casemixcorrectie onvoldoende. Een umc, dat per definitie ziekere, complexere patiënten opvangt, zou in het nadeel zijn. Dit is ten dele terug te zien in de cijfers van de umc’s die wél hun HSMR hebben bekendgemaakt. 4 van de 7 centra zitten boven het gemiddelde van 100: UMC Utrecht (109), LUMC (109), Maastricht UMC+ (110) en AMC (119). VUmc en UMC Groningen zitten met respectievelijk 96 en 98 vlak onder het gemiddelde. Radboudumc heeft met 89 het laagste sterftecijfer.

Het Erasmus wijst verder op het feit dat de onderliggende registratie niet uniform is; ziekenhuizen gebruiken verschillende systemen voor het coderen van diagnoses. Ook daardoor zouden de HSMR’s niet onderling vergelijkbaar zijn.

Woordvoerder Hanneke Miedema van NZa noemt de bezwaren tegen de HSMR deels terecht. ‘Maar ziekenhuizen hebben vanaf 2009 de tijd gekregen om met een goed alternatief te komen en dat hebben ze niet gedaan.’ Daarom moeten ze nu toch publiceren en eventuele tekortkomingen goed toelichten. Dat doen ziekenhuizen die ongunstig scoren inderdaad. Het AMC stelt bijvoorbeeld dat er in 2012 sprake was van onderrapportage van nevendiagnosen (comorbiditeit), acute opnamen en doorplaatsingen vanuit andere ziekenhuizen.

Volgens Miedema wordt de HSMR constant verbeterd. Het Centraal Bureau voor de Statistiek zoekt bijvoorbeeld al naar manieren om de sterfte kort na ontslag ook mee te wegen, zodat ziekenhuizen die terminale patiënten naar huis of een hospice sturen, niet ten onrechte beter uit de bus komen. Op dit punt bestaan grote regionale verschillen, die in de nieuwste sterftecijfers wederom zijn terug te zien.

Heleen Croonen en Lieke de Kwant

• Persbericht van de NZa
• Het Martini Ziekenhuis heeft de laagste HSMR (62) 
• Ziekenhuis Amstelland heeft de hoogste HSMR (123)

Lees ook:

• Erasmus MC riskeert dwangsom of boete
• Vroeg ontslaan levert lage HSMR op
• Terminale patiënten vertekenen ziekenhuissterfte
• Ziekenhuissterfte geografisch bepaald