Waarom baby’s van rokende moeders lichter zijn

Er is een verklaring gevonden voor het feit dat  pasgeboren baby’s van rokende moeders gemiddeld ruim 200 gram minder wegen dan baby’s van niet-rokende moeders. Dat heeft  – althans gedeeltelijk – te maken met veranderingen in de methylering van het DNA, veroorzaakt door het roken.  Leanne Kuipers e.a. (onder andere Universitair Medisch Centrum Groningen en Erasmus MC) hebben hun bevindingen gepubliceerd in het International Journal of Epidemiology.

Epigenetisch onderzoek heeft inmiddels betrekkelijk robuust laten zien dat ongunstige omstandigheden in de baarmoeder de ‘schakelaars’ van de genen (zoals methylgroepen) blijvend kunnen beïnvloeden, en daarmee ook de genexpressie, hetgeen kan leiden tot veranderingen in vorm en functie van organen.
In hun ‘epigenoombrede associatiestudie’ onder een groep van 255 kinderen hebben Kuipers e.a. vastgesteld dat ook roken tijdens de zwangerschap leidt tot veranderingen in DNA-methylering. Veranderingen die ze hebben gemeten in navelstrengbloed van de pasgeborenen. Hun onderzoek bevestigt dat kinderen van rokende moeders ongeveer 200 gram lichter zijn bij de geboorte. 12 tot 19 procent van dat lagere geboortegewicht konden ze verklaren door verschillen in de DNA-methylering van het GFI1-gen, dat een rol speelt in groei en ontwikkeling. In twee onafhankelijk uitgevoerde onderzoeken in separate cohorten konden de resultaten worden bevestigd.

Henk Maassen

Int. J. Epidemiol., doi: 10.1093/ije/dyv048

Lees ook:

• Epigenetica en ziekte
• De erfenis van ondervoeding
• Vruchtbare adviezen