Miniziekenhuizen steeds schaarser

Bijna onopgemerkt, maar in snel tempo verdwijnen piepkleine zelfstandige ziekenhuizen uit het Nederlandse zorglandschap. Dat blijkt uit een inventarisatie van ziekenhuizen met een omzet van 100 miljoen euro of minder, die Medisch Contact maakte op basis van de onlangs gepubliceerde jaarverslagen.

Tot eind jaren zestig waren kleine ziekenhuizen in Nederland de norm. Maar als gevolg van enkele fusiegolven waren ziekenhuizen met een omzet van minder dan 100 miljoen euro rond de eeuwwisseling al duidelijk in de minderheid. De groep werd de afgelopen dertien jaar verder uitgedund, doordat veel resterende ziekenhuisjes opgingen in een fusie met een ander ziekenhuis of andersoortige zorginstelling. In dat laatste geval bleven de kleine ziekenhuizen weliswaar voortbestaan, maar in een combinatie met verpleeg- en verzorghuizen en/of thuiszorgorganisaties. Instellingen als het Maasziekenhuis in Boxmeer (omzet 62 mln, onderdeel van Pantein), het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis in Dirksland (63 mln, CuraMare) en het Röpcke Zweers Ziekenhuis (65 mln, Saxenburgh Groep) rekenen wij dus niet mee.

Ondanks alle fusies bleef een substantiële groep kleine zelfstandige ziekenhuizen over. Tot voor kort behoorde nog vijftien instellingen tot deze categorie; ongeveer een op de zes ziekenhuizen. Maar uit de inventarisatie blijkt dat deze groep afgelopen anderhalf jaar in sneltreinvaart is geslonken door nieuwe fusies, een overname en een faillissement. De positie van kleine ziekenhuizen staat op twee manieren onder druk. Aan de ene kant vloeit laagcomplexe zorg weg naar eerstelijnszorgaanbieders als huisartsen en zorggroepen, als gevolg van pogingen de kosten van de zorg terug te dringen. Aan de andere kant verdwijnt veel hoogcomplexe zorg als gevolg van volume- en kwaliteitsnormen naar grotere ziekenhuizen.

Door fusies verdwenen afgelopen anderhalf jaar de Tjongerschans in Heerenveen (omzet 90 mln), Pasana/Sionsberg in Dokkum (74 mln), Nij Smellinghe in Drachten (92 mln) en het Refaja Ziekenhuis in Stadskanaal (65 mln). Het Langeland Ziekenhuis uit Zoetermeer (76 mln) werd in juli van een bankroet gered door de overname door thuiszorgorganisatie Vierstroom. Het Ruwaard van Putten Ziekenhuis in Spijkenisse (67 mln) ging een maand eerder failliet.

Door de verdwijning van deze zes resteren er nog negen zelfstandige ziekenhuizen met een omzet van 100 miljoen of minder. Een deel daarvan overweegt op korte termijn te fuseren. Zo onderhandelt het Zuwe Hofpoort Ziekenhuis in Woerden over een mogelijke fusie met het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein. Het Diaconessenhuis in Leiden praat over een combinatie met het Rijnland Ziekenhuis met vestigingen in Alphen a/d Rijn en Leiderdorp.

Mathijs Smit

Lees ook:

• Kleine ziekenhuizen bedreigd