Leefstijlverandering lukt nauwelijks

Dokters moeten patiënten met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten explicieter adviseren hun leefstijl te veranderen in plaats van te focussen op primaire preventie. Dat is de conclusie van Kornelia Kotseva c.s. nadat ze de resultaten van de Euroaspire-I-, II- en III-onderzoeken op een rij hadden gezet. Euroaspire omvat studies naar primaire en secundaire preventie bij mensen met hart- en vaatziekten.

De eerste twee studies toonden aan dat er bij patiënten met hart- en vaatziekten veel beïnvloedbare cardiovasculaire risicofactoren bestaan. Naar aanleiding hiervan zijn de richtlijnen aangepast: zo kwamen er onder andere aanbevelingen voor betere begeleiding bij stoppen met roken en voor frequentere bloeddrukcontroles. In de derde studie is het effect hiervan onderzocht. Hiertoe werden 2392 mensen geïnterviewd, minimaal zes maanden nadat ze ofwel een bypassoperatie of dotterbehandeling hadden ondergaan, ofwel omdat ze na een hartaanval of ischemie in het ziekenhuis waren opgenomen.

Tijdens de drie studies bleef er een discrepantie bestaan tussen de doelen van de richtlijnen en het resultaat. De onderzoekers denken dat dit te maken heeft met een toenemende ongezonde leefstijl van risicopatiënten. Uit studie III bleek dat het aantal rokers gelijk bleef, dat het aantal gevallen van obesitas toenam en dat er niets veranderde aan de gemiddelde bloeddruk, hoewel er aanzienlijk meer bloeddruk- en cholesterolverlagende medicijnen werden voorgeschreven. Het lipidengehalte bleef bij bijna de helft van de patiënten te hoog.

In een commentaar benadrukken Mette Brekke en Bjørn Gjelsvik dat het belang van leefstijlverandering van risicopatiënten prioriteit moet hebben en dat de focus moet liggen bij secundaire en niet bij primaire preventie. MK

The Lancet 2009; 373: 929-40 en 873-5