LAD en De Geneeskundestudent: ‘Meer aandacht voor “onbekende” specialismen tijdens opleiding’

In de geneeskundeopleiding wordt te veel gefocust op ‘ziekenhuisspecialismen’ en het wordt tijd dat dat verandert: studenten moeten tijdens hun studie al in een vroeg stadium in aanraking komen met ‘onbekende’ en ‘onbeminde’ specialismen, zoals bedrijfs- en ouderengeneeskunde. Daarover waren de deelnemers het roerend eens tijdens een bijeenkomst die de LAD en De Geneeskundestudent op 27 juni organiseerden.

De Geneeskundestudent en de LAD maken zich al langer zorgen over de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. De cijfers van het Capaciteitsorgaan maken in één klap duidelijk wat het probleem is: jaarlijks worden 2500 basisartsen geregistreerd, terwijl er 2369 opleidingsplaatsen beschikbaar zijn. Daardoor is een groot overschot aan basisartsen ontstaan, waarvan het gros het liefst voor een specialisme in een ziekenhuis kiest. Ter illustratie: voor populaire specialismen als kindergeneeskunde en plastische chirurgie zijn er acht keer meer belangstellenden dan dat er opleidingsplaatsen zijn. Dat is wrang, te meer daar ‘onbekende’ en ‘onbeminde’ opleidingen (vooral binnen de sociale geneeskunde) hun opleidingsplaatsen wegens gebrek aan belangstelling niet gevuld krijgen.

Onbekend

In het spel van vraag en aanbod gaat dus iets mis en de hamvraag is: hoe komt dat? Victor Slenter, directeur van het Capaciteitsorgaan, gaf tijdens de bijeenkomst aan dat de oorzaak deels is gelegen in het feit dat het benodigde aantal medisch specialisten minder hard groeit dan eerder werd aangenomen. Zijn Capaciteitsorgaan adviseert daarom al langer om de instroom in de studie geneeskunde te verlagen, maar tot dusver werd aan dat advies geen gehoor gegeven.

Het is echter niet de enige oorzaak: volgens De Geneeskundestudent en de LAD zou het ook helpen als tijdens de opleiding meer wordt gefocust op onbekende specialismen, zoals bedrijfs-, verzekerings- en ouderengeneeskunde, en op de opleiding tot arts verstandelijk gehandicapten en arts maatschappij en gezondheid.

Onbemind

Een aantal aiossen, zoals Liselotte de Haan, zei er voorstander van te zijn om meer bekendheid aan dit soort specialismen te geven in een vroeg stadium van de opleiding. ‘Pas bij het “verplichte” coschap ouderengeneeskunde kwam ik erachter hoe leuk ik de ouderenzorg vind en dacht ik: waarom ben ik hier tijdens de opleiding niet veel eerder mee in aanraking gekomen?’

Het beeld dat zij schetste, werd door veel aanwezigen herkend. ‘De focus in de opleiding ligt sterk op ziekenhuisspecialismen, en dat is jammer. Er wordt te weinig gekeken naar wat er nog meer is en wat bij jou past’, meent Leonie Mooyman, aios bedrijfsgeneeskunde. Naast onbekendheid speelt ook onbemindheid in haar ogen een rol. ‘Er zijn veel vooroordelen over mijn vak. Veel mensen denken dat ik alleen maar uitvoerder van de Wet verbetering poortwachter ben. Ik moet me op verjaardagen regelmatig verantwoorden en uitleggen waarom ik niet in een ziekenhuis wil werken.’

Best practices

Werk aan de winkel dus voor opleiders, decanen en zorgorganisaties. Gelukkig zijn er best practices, bijvoorbeeld op het LUMC, waar Public Health een prominent onderdeel van de opleiding is. Ook het UMCG timmert aan de weg met ‘learning communities’, evenals de Hogeschool van Amsterdam, die bij de opleiding hbo-verpleegkunde tegen hetzelfde probleem aanloopt en een concreet plan van aanpak maakte. Al deze voorbeelden worden aan het eind van de zomer uitgebreid belicht in een special, die De Geneeskundestudent en de LAD samen uitgeven.