Kleinere ziekenhuizen tegen nieuwe ic-richtlijn

De kleinere ziekenhuizen stemmen niet in met de definitieve versie van de nieuwe richtlijn intensive care. ‘De wetenschappelijke onderbouwing ontbreekt.’

‘De aanbevelingen in deze richtlijn zullen verstrekkende organisatorische en financiële gevolgen hebben, maar zijn absoluut niet wetenschappelijk onderbouwd’, zegt Yvonne Snel, directeur van Samenwerkende Algemene Ziekenhuizen (SAZ), waarbij zo’n veertig algemene ziekenhuizen zijn aangesloten. Volgens Snel hadden de opstellers van de richtlijn gebruik moeten maken van gegevens uit het registratiesysteem NICE: ‘Daarmee had men moeten beginnen. De situatie in Nederland in kaart brengen, knelpunten opsporen, literatuuronderzoek doen, aanbevelingen formuleren. Nu wordt de organisatie op z’n kop gezet zonder bewijs dat de overleving in de verschillende types ic van elkaar verschilt.’

Volgens de nieuwe richtlijn is op iedere ic overdag zeven dagen per week een intensivist beschikbaar voor patiëntenzorg; als de ic patiënten heeft met een SOFA-score (voor orgaanfalen) van 10 of meer geldt dat ook voor de avond en nacht. ’De klinische blik telt straks niet meer’, zegt Snel. ‘Of een intensivist beschikbaar moet zijn, wordt bepaald op basis van een score die daar helemaal niet geschikt voor is.’ Bovendien betekent de nieuwe eis dat patiënten onnodig verplaatst moeten worden, vreest Snel: ‘In ziekenhuizen van onze omvang gaan hierdoor kennis en ervaring achteruit. En een ziekenhuis zonder ic dreigt om te vallen of moet fuseren.’

Het voorstel heeft ook financiële consequenties: ‘Nu nog wordt de voorwacht ’s avonds vaak gedaan door een internist of anesthesioloog. Als dat voortaan een intensivist moet zijn, is dat een flinke aanslag op het budget, vooral in kleinere ziekenhuizen.’ Een budget impact analyse (BIA) – waarin de financiële gevolgen van een richtlijn worden voorspeld – is er nog niet, zegt Snel, maar zij vermoedt het ergste: ‘Een ic van niveau 1 met 2 fte’s zal moeten groeien naar 4,1 of misschien zelfs 5 of 6 fte. Dat is zo’n 1 miljoen euro extra per jaar. We weten niet wie dat moet betalen.’

De eerste versie van een nieuwe ic-richtlijn (2013) kreeg forse kritiek uit het veld, net als een jaar later de tweede. In april 2015 drongen de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en Zorginstituut Nederland (ZiN) er in brieven aan de Federatie Medisch Specialisten op aan om haast te maken. ZiN dreigde zelfs de regie over te nemen als de richtlijn niet vóór 1 september zou zijn afgerond. Zover komt het niet: de definitieve versie is onlangs ter accordering voorgelegd aan de wetenschappelijke verenigingen van intensivisten (NVIC), internisten (NIV) en anesthesiologen (NVA). Naar verwachting zijn zij er begin juli uit; tot dat moment willen opstellers noch verenigingen een reactie geven op de kritiek van de SAZ.

Joost Visser
@joostvissermc

Lees ook:

• Onderzoek naar ic's komt op gevoelig moment (15 februari 2015)
• IGZ: ‘Te veel kinderen op ic voor volwassenen’ (3 februari 2015)
• Achterkamertjespolitiek beheerst de zorg (11 april 2013)
• ZN: ‘Ingewikkelde spoedzorg concentreren’ (7 september 2012)