Hoog cholesterol hangt samen met alzheimer

Patiënten met dyslipidemie lopen meer risico op amyloïde plaques in hun hersenen, concluderen onderzoekers op 12 september in Neurology. De aanwezigheid van amyloïde plaques is geassocieerd met de ziekte van Alzheimer.

In de prospectieve cohortstudie analyseerden de onderzoekers het verband tussen cholesterolwaarden en de aanwezigheid van amyloïde plaques en neurofibrillaire kluwens (tangles) in de hersenen. Aanwezigheid van deze neuropathologische bevindingen is geassocieerd met alzheimer, hoewel niet iedereen met veel plaques en tangles alzheimer ontwikkelt.

De onderzoekers vonden een significante toename van het aantal amyloïde plaques bij patiënten met een verhoogd totaalcholesterol, LDL en non-HDL. Ook een verhoogde verhouding tussen zowel cholesterol en HDL als tussen LDL en HDL leidde tot meer plaques. Geen van de genoemde waarden leidde tot een toename van neurofibrillaire kluwens. Omdat de relatie tussen ontwikkeling van plaques en klinische manifestatie van Alzheimer niet een-op-een is, is een directe relatie tussen dyslipidemie en alzheimer met deze studie nog niet aangetoond.

Voor de studie voerden de onderzoekers een dissectie uit van 147 hersenen. Het lipidenspectrum van deze patiënten was tien tot vijftien jaar voor hun overlijden eenmalig gemeten. De studie hield daardoor geen rekening met eventuele medicatie en verloop van de cholesterolwaarden in de tijd.

Her onderzoek maakt deel uit van een serie studies naar hart- en vaatziekten. Onderzoekers
verzamelen daarvoor al sinds 1961 gegevens in Hisayama in Japan. Uit deze gegevens bleek in juli al dat hypertensie geassocieerd is met vasculaire dementie, maar niet met alzheimer.

De prevalentie van alzheimer neemt steeds sneller toe en vertoont daarmee hetzelfde patroon als de prevalentie van metabole ziekten. Schattingen over de prevalentie van dementie in Nederland lopen uiteen van 50.000 (huisartsen) tot bijna 200.000 (bevolkingsonderzoek). Dat cijfer zal de komende jaren nog exponentieel stijgen.

Sarah Sloot

Neurology 2011; 77: 1068-75

Lees ook:

• Meer nieuws