Grensoverschrijdend dokteren

Enkele maanden geleden heb ik me in een impuls actief gemengd in het intieme verloop van het stervensproces van een jonge kankerpatiënte.

Zij en haar man, beiden afkomstig van twee verschillende etnische minderheden, vormden een stralend echtpaar. Ze waren onafscheidelijk en hadden geen naaste familieleden. Haar kleurrijke gewaden waren vaak versierd met bloemen. Maar al die tijd tikte de meedogenloze klok.

Acute opname. Na enkele dagen tussen hoop en vrees was het onvermijdelijke onafwendbaar en ik belde haar echtgenoot ’s avonds toen hij even thuis een maaltijd klaarmaakte voor hun kinderen. Ik wachtte op de afdeling. Een aanbod van spirituele ondersteuning of hospice hadden ze steeds afgewezen.

Zijn langdurige ontkenning maakte ten slotte plaats voor grote agitatie, iets wat haar vooraf al zorgen had gebaard. Juist toen ik overwoog om langer te blijven ter ondersteuning van de overbelaste verpleging, bleek de patiënte mij te willen zien. Ik kreeg een stoel aangeboden. Ze lag er uitgeput bij, maar haar man bleef haar omhelzen en smeken: ‘Please don’t go, don’t go’. Een krampachtige bezweringsformule, die haar telkens even met wanhopige ogen – praten kon ze nauwelijks meer – deed opveren.

Ik kon dit niet lang aanzien en plots sprak ik haar toe met de woorden die ik hém zo graag had horen zeggen. Ik zei dat wij allemaal erg trots op haar waren en heel veel van haar hielden, dat ze een prachtige moeder en echtgenote en een enorm dappere patiënte geweest.

Er viel een stilte. Ik schrok van mezelf: was ik in mijn onmacht te ver uit mijn rol getreden?

Na een bewogen aarzeling pakte hij haar handen weer, maar begon ditmaal zacht voor haar te zingen. Prachtige melodieën met een onverwacht heldere, kalme stem. De sfeer veranderde op slag, ze ontspande zienderogen en ik verliet opgelucht de kamer.

In haar laatste levensuur had ze geen extra dosis morfine of Dormicum meer nodig, en geen westerse dokter.

Ellen Gokkel, internist-hematoloog

Lees alle lezersbijdragen uit de special Kanker