Financieel voordeel ziekenhuisfusie blijft uit

Veel fusieziekenhuizen plukken nog geen financiële vruchten van hun fusie. Dat stelt advies- en accountancybureau BDO naar aanleiding van zijn jaarlijkse vergelijking van de financiële staat van algemene ziekenhuizen. Met kleinere ziekenhuizen – in eerdere vergelijking het zorgenkindje – lijkt het beter te gaan.

BDO stelt jaarlijks een ranglijst op van hoe het algemene ziekenhuizen in financieel opzicht vergaat en probeert daaruit een conclusie te trekken hoe die sector er in zijn geheel voor staat. In het algemeen is er een lichte verbetering zichtbaar en staan ziekenhuizen er iets beter voor, blijkt uit de benchmark over de jaarcijfers van 2016. ‘Sommige ziekenhuizen hebben stevige maatregelen genomen, of hadden in het verleden last van incidenten die de cijfers negatief beïnvloedden maar nu niet meer’, aldus voorzitter Chris van den Haak van de branchegroep zorg bij BDO. ‘De buffers om tegenvallers op te vangen worden beter.’ Dat neemt niet weg dat het gezamenlijke resultaat blijft afnemen, over 2016 zakte het met 33 miljoen euro naar 217 miljoen euro.

Uit de jaarverslagen van 66 algemene ziekenhuizen blijkt verder dat fusieziekenhuizen nog geen of weinig geldelijk profijt hebben van hun samengaan. Dat constateerde BDO vorig jaar al op basis van 2015-jaarverslagen, maar ook dit jaar ‘zien we nog geen evidente verbetering’, aldus Van den Haak. BDO telt zes fusie-instellingen waar de financiële positie in 2016 zelfs verder verslechterde: Treant, Zuyderland, Elisabeth-TweeSteden, het OLVG, Franciscus Gasthuis & Vlietland en Reinier de Graaf. ‘Vaak fuseren een financieel gezonde en een financieel zwakke instelling. Je krijgt daarna niet automatisch een financieel gezondere club terug.’

Kleine ziekenhuizen, die in eerdere vergelijkingen als financieel kwetsbaar uit de bus kwamen, zijn volgens BDO bezig aan een inhaalslag en staan er rooskleuriger voor. ‘Het aantal kleine ziekenhuizen neemt af, maar degene die er nog zijn, hebben een beter rendement doordat ze scherpe portfoliokeuzes hebben gemaakt’, constateert Van den Haak. ‘Ze doen minder, maar waar ze in specialiseren levert meer patiënten op.’ Bij grote ziekenhuizen doen zich eerder negatieve uitschieters voor. Van den Haak: ‘Dat zijn complexe organisaties, die ingewikkeld zijn om te veranderen.’

Van vijftien ziekenhuizen beoordeelde BDO de financiën onvoldoende, bijvoorbeeld omdat de solvabiliteit of de liquiditeit te laag was. Acht van deze instellingen scoorden vorig jaar ook al onvoldoende. ‘Een aantal ziekenhuizen loopt nog altijd het risico failliet te gaan’, aldus Van den Haak. De onderste drie op de ranglijst vormen dit jaar het LangeLand Ziekenhuis, Maasziekenhuis Pantein en het Zuyderland. Het Laurentius Ziekenhuis in Roermond komt, net als de twee voorgaande jaren. als beste uit de stresstest van BDO.

BDO verwacht dat de afspraak in het verse regeerakkoord, om via hoofdlijnenakkoorden de zorgkosten voor cure structureel met 1,9 miljard euro te verminderen, een taaie dobber wordt voor de ziekenhuizen die er al slecht voor staan. Het bureau verwacht dat het vaker leidt tot ziekenhuizen die wel zorg verlenen omdat patiënten erom vragen, maar de kosten niet allemaal vergoed krijgen door zorgverzekeraars.