Antibioticaresistentie regionaal aanpakken

Antibioticaresistentie (ABR) bedreigt onze gezondheid. In Europa sterven jaarlijks meer dan 25.000 mensen aan onbehandelbare infecties.1 De bacteriën die deze infecties veroorzaken zijn namelijk resistent tegen antibiotica. Als we niets doen, zal dit cijfer in 2050 stijgen naar mondiaal 10 miljoen doden per jaar.2 ABR is een complex volksgezondheidsprobleem. De dreiging van resistente bacteriën speelt in de gezondheidszorg, in de veehouderij, in ons voedsel en in het milieu. De dreiging komt ook uit de landen om ons heen. Door ons reisgedrag importeren we resistente bacteriën naar Nederland. Een recente Franse studie meldt dat 78 procent van de reizigers uit Azië terugkomt met een resistente bacterie.3Resistente bacteriën zijn nu vooral nog een probleem van ziekenhuizen en verpleeg- en verzorginstellingen. Maar de effecten van ABR zullen in de toekomst breder in de maatschappij gevoeld worden: Meer mensen zullen, mede door de vergrijzing, moeilijk te behandelen infecties ontwikkelen, zoals urineweginfecties, longontstekingen en huidinfecties. De noodzakelijke preventiemaatregelen hebben een grote impact op het persoonlijke leven van burgers.

Op 7 juli stuurde minister Schippers een brief naar de Tweede Kamer over de stand van zaken van ABR. Een belangrijk onderdeel in de nationale aanpak van ABR is het inrichten van tien regionale zorgnetwerken waarin zorgverleners gaan samenwerken om te voorkomen dat resistente bacteriën zich door de zorgketen bewegen en nieuwe resistentie ontstaat. De regionale taken worden uitgevoerd door een team van professionals. Er wordt in vijf pilotregio’s gestart met deze regionale samenwerking. Daarnaast gaat de minister onderzoeken of de bestrijding van infecties met resistente bacteriën nu voldoende adequaat kan worden opgepakt binnen de Wet Publieke Gezondheid, of dat hiervoor een wetswijziging nodig is. Zij overweegt een meldingsplicht voor bijzonder resistente micro-organismen.

ABR is niet alleen een probleem voor de curatieve sector!

Essentieel in de brief van de minister is de sturing op samenwerking tussen cure, care en public health. ABR is tenslotte niet alleen een probleem voor de curatieve sector!

In de curatieve sector staat het belang van de individuele patiënt voorop. En dus worden infectieproblemen vanuit dit (micro)niveau benaderd. De arts M&G, sociaal geneeskundige, kijkt door een macroscoop naar het probleem van de infectieziekte. Infectieziektebestrijding op het gebied van ABR vraagt mede om een helikoptervisie, waarbij zowel bewegingen van patiënten als micro-organismen in kaart moeten worden gebracht. In de aanpak van ABR is het bij elkaar brengen van deze complementaire visies, partijen en het organiseren van samenwerking – professioneel en bestuurlijk – cruciaal.

Nederland kent van oudsher een goedwerkend systeem voor infectieziektebestrijding. De GGD’en spelen op dit terrein, en wettelijk geborgd, al een verantwoordelijke rol. Ook in de aanpak van ABR moeten de GGD en de arts M&G hun rol pakken. Ik heb het volste vertrouwen dat ze deze uitdaging samen met de andere professionals aankunnen.

René Héman, voorzitter KAMG