Meer over soa

Hiv is in Nederland ‘onder controle’. Maar dat succes heeft ook een keerzijde. Nu er minder aandacht voor is, steken vooroordelen de kop weer op, met name onder jongere zorgverleners.

Seks bespreken met patiënten blijkt voor veel artsen een taboe. Nu leef ik in de veronderstelling dat dit bij mij wel meevalt. Het percentage soa’s ligt in onze wijk van Rotterdam zo hoog dat ik weleens gekscherend tegen mijn vrouw zeg: het was vandaag weer een leuke dag op de soapoli.

Uit oud DNA uit Braziliaanse overblijfselen blijkt dat ziekten veroorzaakt door het bacteriegeslacht Treponema zo’n tienduizend jaar eerder zijn ontstaan dan eerder werd gedacht. Onderzoek van paleogenetici van de universiteiten van Bazel en Zürich, gepubliceerd in Nature, werpt daarmee nieuw licht op de oorsprong van syfilis, yaws (framboesia) en bejel (endemische syfilis).

Per volgend jaar kan iedereen die een ‘substantieel’ risico op hiv loopt pre-expositie profylaxe (PrEP)-medicatie krijgen. Wel dienen de gebruikers de medicatie zelf te betalen. Dat meldt minister van VWS Kuipers in een Kamerbrief en in de begroting van 2024. Aidsfonds-Soa Aids Nederland is matig enthousiast over het besluit.

De ‘seinen staan op groen’ voor het continueren van de PrEP-zorg na afloop van de huidige pilot in 2024. Maar minister Kuipers wil eerst meer onderzoek voordat hij een stap verder gaat. Dat laat hij weten in een Kamerbrief.

Jongeren sms’en over veilige seks vermindert het aantal chlamydia- en gonorroeherinfecties onder jongeren niet. Dat blijkt uit Brits onderzoek gepubliceerd in The BMJ.

Apenpokken kan zich aanvankelijk presenteren met klinische verschijnselen die nog niet zijn opgenomen in de WHO-definitie van een ‘apenpokkengeval’. Dat schrijven John Thornhill en collega’s onlangs in NEJM.

De GGD in Amsterdam begint maandag met het preventief vaccineren tegen het apenpokkenvirus. De eerste vijftig mensen ontvangen het vaccin, later krijgen 32.500 mensen het vaccin, onder wie 10.500 in Amsterdam.

Na een coronadip in 2020 hebben in 2021 weer meer mensen een soatest laten doen bij een Centrum Seksuele Gezondheid. Met 138 duizend is het aantal mensen dat een soatest deed 30 procent hoger dan in 2020, maar nog steeds 8 procent lager dan in 2019.

In het coronajaar 2020 werden er bij de centra voor seksuele gezondheid van de GGD veel minder soatests uitgevoerd dan het jaar ervoor. Het aantal mensen dat de diagnose chlamydia, gonorroe, syfilis of hiv kreeg, lag dan ook aanzienlijk lager dan in 2019.

De gemeente Amsterdam wil dat huisartsen vaker gaan testen op hiv en dat het testen op deze en andere soa’s niet langer ten koste gaat van het eigen risico.

Kinderartsen en dermatologen pleiten ervoor dat de vaccinatie tegen het humaan papillomavirus (HPV) wordt uitgebreid met vaccinaties tegen HPV-type 6 en 11 die genitale wratten veroorzaken.

Volgens Peter Leusink e.a. is de huisarts een belangrijke schakel in het tegengaan van hiv-besmettingen met het succesvolle middel PrEP bij mannen die seks hebben met mannen. De LHV denkt daar heel anders over.

Bij huisartsenpraktijken is het aantal soa-diagnoses in 2018 toegenomen, vooral onder mensen ouder dan 25 jaar. Bij homomannen komt gonorroe het meest voor, onder hetero’s is dat chlamydia.

Steeds minder mensen gebruiken een condoom als ze vrijen, terwijl het de beste manier is om je tegen een seksueel overdraagbare aandoening (soa) te beschermen. Volgens Soa Aids Nederland is dat geen goede ontwikkeling.

‘Vijftien jaar getrouwd dokter, vijftien jaar! De smeerlap. Afgelopen jaar vond ik al dat hij zich zo vreemd gedroeg bij terugkomst; bloemen, cadeaus, terwijl hij daarvoor nooit wat meenam van al zijn reizen.’

Hoe meer mannen PrEP (pre-exposure profylaxe van hiv) gebruiken in een gemeenschap, hoe minder er condooms gebruiken bij anale seks. Ook de mannen die geen PrEP slikken, gebruiken minder consistent condooms. Dit blijkt uit observationeel onderzoek in Melbourne en Sidney, waar Martin Holt e.a. in The Lancet over schrijven.

De indruk bestaat dat diagnostisch onderzoek vaak zonder noodzaak wordt overgedaan. Dus daar zou veel te besparen zijn. Onderzoek van laboratorium PAMM geeft echter een heel ander beeld: onzinnige herhaling van diagnostiek komt nauwelijks voor.

Het aantal vastgestelde geslachtsziekten lijkt te stabiliseren. De Centra Seksuele Gezondheid krijgen wel steeds meer bezoekers voor een soatest, maar volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) was het percentage bij wie zo’n aandoening wordt geconstateerd in 2017 zo ongeveer gelijk aan dat van 2016.

De GGD rolt in vier regio’s in Nederland een proefproject uit waarbij jongeren via internet vragen kunnen stellen over seks en seksueel overdraagbare ziektes (soa’s).

Dokter: ‘Ik zie dat je komt in verband met een positieve test op chlamydia?’ Patiënt: ‘Dat klopt, ik heb me laten testen bij de GGD vorige week.’

Een meerderheid in de Tweede Kamer stemde afgelopen donderdag tegen vergoeding van PrEP, de hiv-preventiepil. GroenLinks en D66 pleitten voor een overbruggingsregeling.

Ik verwijs zo weinig mogelijk naar het academisch ziekenhuis in de buurt. Met name vanwege de wachttijden en hun afwerende opstelling als derdelijnscentrum. Maar soms komt er toch een patiënt onverhoopt terecht.

Nederland laat kansen liggen om de hiv-epidemie in het land te beëindigen. Dat stelt het Aidsfonds-Soa Aids Nederland in een reactie op vrijdag gepubliceerde cijfers van de Stichting HIV Monitoring. Het fonds vindt dat onder meer op het gebied van vroege opsporing van hiv-infecties nog wel wat te winnen is.