Pijn in de rechterflank
1 reactieEen vrouw van 44 jaar met blanco voorgeschiedenis meldde zich op de SEH met sinds zes dagen stekende pijn in de rechterflank. De pijn verergerde bij bewegen, zonder misselijkheid of braken. Er waren geen koliekpijnen; mictie en defecatie waren normaal.
Bij lichamelijk onderzoek zagen we een niet-acuut zieke vrouw met een temperatuur van 37,50C, RR 160/95, pols 84/min. Ze had drukpijn rechts in de onderbuik, geen geprikkelde buik of slagpijn in de nierloges.
Laboratoriumonderzoek toonde een BSE van 85 mm/uur, leukocyten 9,4x109/l, CRP 78 mg/l en de elektrolyten waren normaal. Kreatinine 75 umol/l en klaring (MDRD) 73 ml/min. De urine was nitrietnegatief en bevatte 3+ leukocyten en 1+ erythrocyten.
Echografisch onderzoek toonde een vergrote rechternier met sterk verwijde kelken waarin troebele inhoud, passend bij pus. Centraal was in de nier een grote slagschaduw zichtbaar, passend bij een concrement. Tevens was er schorsverlies van de rechternier.
De CT-abdomen met intraveneus contrast bevestigde een obstruerende koraalsteen in het pyelum rechts met sterk verwijde kelken. De smalle cortex kleurde goed aan met intraveneus contrast. Radiologisch is dit een typisch beeld van xanthogranulomateuze pyelonefritis (XGP). XGP is een atypische vorm van pyonefrose door een koraalsteen. Dit is een chronisch verlopende aandoening die vaker voorkomt bij diabetici. Wereldwijd is de incidentie van XGP 0,6-1,0 procent van alle gerapporteerde pyelone-fritiden. Het komt voor op alle leeftijden, meer bij vrouwen dan bij mannen in ratio 2:1.1 2 De etiologie is niet geheel duidelijk, maar het wordt meestal geïnduceerd door recidiverende infecties met een E.Coli, welke ook bij onze patiënt werd gekweekt.
Links : Echografie van de rechternier. De kelken zijn sterk gedilateerd en met pus gevuld. Centraal zit een koraalsteen in het pyelum. Ook is een steenfragment in een laterale kelk te zien.
Rechts: CT-coupe met intraveneus contrast. Niet aankleurende rechternier met sterk gedilateerde kelken en centrale koraalsteen. Een steen in de meest laterale kelk. De linkernier is normaal.
Bij patiënte werd gestart met antibiotica (Ciproxin) en pijnstilling, waarna de infectieparameters stegen. Er werd een nefrostomiekatheter geplaatst, waardoor het pus kon afvloeien. Een renogram toonde een afunctionele rechternier. Na stabilisatie werd een ongecompliceerde nefrectomie rechts uitgevoerd. De PA toonde een abcederende pyelonefritis met tekenen van een xanthogranulomateuze ontsteking. Postoperatief herstelde patiënt voorspoedig.
Steven de Walle, aios radiologie, MCH Westeinde, Den Haag
Julien Puylaert, radioloog, MCH Westeinde, Den Haag,
Jet Quarles van Ufford, radioloog, MCH Westeinde, Den Haag
contact: stevendewalle@hotmail.com
cc: redactie@medischcontact.nl
Voetnoten
1. Craig WD, Wagner BJ, Travis MD. From the Archives of the AFIP Pyelonephritis: Radiologic-Pathologic Review. RadioGraphics 2008; 28:255-27.
Rajesh A, Jakanani G, Mayer N, Mulcahy K. Computed tomography findings in Xantogranulomatous Pyelonephritis. Journal of Clinical Imaging Science 2011; Vol.1 issue 2.
J.T.A. te Gussinklo
Voormalig internist, ZWOLLE
Mijn eerste gedachte na lezing van deze casus: is er bij lichamelijk onderzoek dan niet een sterk vergrote rechter nier gepalpeerd? Misschien flauw, maar dan kijk ik naar de achtergrond van de auteurs. Die hebben -als radioloog- vermoedelijk deze aan...vullende gegevens aan een ziekenhuisdossier ontleend. Is dat juist?