‘Ontwikkelingen steeds mooier en fraaier’

Kiezen voor cardiologie

ECG’s, interventie & preventie, acute hartinfarcten, chronische hartritmestoornissen, nieuwe technieken; ingrediënten van het specialisme cardiologie. Een uniek vak, dat zich razendsnel ontwikkelt!

Zes jaar duurt de opleiding tot cardioloog. En als je je wilt superspecialiseren, kun je daarna nog een jaar in opleiding. Je bent dus wel even onder de pannen als je dit specialisme kiest. Maar je staat wel voor een mooie uitdaging, want er is bijna geen ander vak dat zich de afgelopen jaren zo snel heeft ontwikkeld als cardiologie. Zowel de inhoudelijke kant van het vak als de opleiding moderniseert.

Over niet al te lange tijd (waarschijnlijk in 2009) start het nieuwe curriculum cardiologie. In de praktijk betekent dit dat de eerste twee jaar interne geneeskunde beter worden afgestemd op de praktijk van een cardioloog. Dus meer stageblokken van spe­cia­lismen die raakvlakken hebben met cardiologie.

Denk hierbij aan nefrologie, longziekten en intensive care. Daarna volgen drie jaar opleiding algemene cardiologie. Hierbij loop je onder andere stages op de hartbewaking, spoedeisende hulp en poli, variërend van drie tot zes maanden. Daarnaast moet je als aios een aantal hartkatheterisatiestages doen en leer je pace­makers plaatsen. Tot slot volgt nog een verdiepingsjaar, waarin je je toelegt op een bepaald onderdeel binnen de cardiologie, zoals algemene cardiologie, elektrofysiologie, congenitale (aangeboren) hartafwijkingen, intensive care, beeldvorming of interventie. Een superspecialisatie is ook mogelijk. Dit betekent na zes jaar nog een jaar fellowship. In feite bouw je hiermee de laatst gedane specialisatie verder uit.

Technische vlucht

Wybren Jaarsma (rechts) is cardioloog en opleider in het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein. Sinds 1998 leidt hij aios op. Jaarsma: ‘Het hart is een klein orgaan, maar wel het meest essentiële. Als cardioloog ben je door de enorme technische vlucht steeds beter in staat om de conditie van het hart goed te houden.

Voor de patiënt kun je hierdoor veel betekenen. Dankzij het dotteren genezen mensen eerder en kunnen ze ook sneller weer het ziekenhuis verlaten. Maar ook chronische hartpatiënten kun je nu meer bieden. Met behulp van katheters kan de bron van een hartritmestoornis worden aangepakt. Het interventiegebied van de cardiologie verschuift richting het terrein van de chirurgie.

Vernauwde hartkleppen worden via ballonnen opgerekt en bij de laatste innovatie, het plaatsen van hartkleppen met behulp van katheters, is geen openhartoperatie meer nodig. Als cardio­loog moet je wel wat van techniek begrijpen. Het is veel meer dan het geven van een pilletje of het stellen van een diagnose. Dit maakt het vak ook zo aantrekkelijk. En we zijn er nog lang niet.

De techniek wordt verfijnd en de ontwikkelingen worden alleen maar mooier en fraaier. Het wachten is nu op de doorbraak om zieke hartspiercellen te vervangen door gezonde door middel van stamcellen. Dit staat nu nog in de kinderschoenen, maar kan straks een geweldige impact hebben. En dan is er nog preventie en controle bij mensen met een te hoge bloeddruk of een te hoog cholesterolgehalte. Kortom: het is een geweldig veelzijdig vak en je kunt als cardioloog veel verschillende richtingen op.’

Hard werken

In Nederland zijn dertien A-ziekenhuizen waar je de opleiding cardiologie kunt volgen. Het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein is er een van. Je kunt het hele jaar door solliciteren bij een van de opleidingsziekenhuizen. Voor 2009 zijn er 54 opleidingsplaatsen, verdeeld over de dertien ziekenhuizen. Iedere kliniek krijgt in 2009 vier nieuwe opleidingsplaatsen toegewezen. De overige twee plaatsen worden verdeeld over de verschillende ziekenhuizen. Waar kijkt de sollicitatiecommissie naar?

Jaarsma: ‘Goede kandidaten hebben wetenschappelijke interesse, zijn enthousiast en gemotiveerd, bereid om hard te werken en er echt voor te gaan. Je hoeft niet te zijn gepromoveerd om in opleiding te komen, maar het is wel handig aan te geven wat voor soort onderzoek je wilt doen, waarover je een artikel zou willen schrijven. We verwachten dat je je ook buiten je werk hiermee bezighoudt. Iedere brief die ik krijg, wordt op waarde geschat en beoordeeld.

Eventueel volgt een sollicitatiegesprek. Als wij vinden dat iemand een kans moet krijgen, dan wordt hij aangenomen als anios. Op voorhand maken we hierover duidelijke afspraken. Gedurende het jaar als anios kijken we of iemand geschikt is om in opleiding te gaan. Soms moeten we na een jaar afscheid van een anios nemen, omdat diegene niet geschikt is. Overigens werkt dat twee kanten op. Anios haken soms zelf ook af omdat het vak voor hen te stressvol en te druk is. Niet iedereen kan daar goed tegen. Het heeft ook geen zin iemand op te leiden die niet op z’n plaats is. Dat komt de betrokkene, maar ook het team niet ten goede.

Voor 2009 kunnen wij vier aios aannemen. Op dit moment heb ik al dertig sollicitatiebrieven binnen. Het aanbod is elk jaar weer groter dan de vraag.’

Is het specialisme cardiologie ook zo vooruitstrevend als het gaat om deeltijdwerken en vrouwen in maatschappen? Jaarsma: ‘Het aantal vrouwen dat instroomt in de opleiding neemt steeds meer toe. Ik schat dat dit nu op 40 procent of zelfs hoger ligt. Het is nu nog zo dat vooral vrouwen vanwege kinderen vaker parttime willen werken. Wij bieden die ruimte, maar cardio-logie is wel een ambitieuze opleiding waarbij je vaak alle zeilen moet bijzetten.’

Majanka Keijer

PDF van dit artikel

Meer informatie is te vinden op:

www.knmg.nl/ore

(kijk onder registratiecommissies en dan onder MSRC)

www.nvvc.nl

(Nederlandse Vereniging voor Cardiologie)

www.indekliniek.nl/specialismen

www.artsennet.nl

(voor vacatures)