Achter gesloten deuren

Deuren openen zich bijna vanzelf voor een huisarts. Je belt aan, zegt dat je de huisarts bent, laat je koffer zien en dan is het vrijwel altijd: ‘O hallo, loop maar door, de patiënt ligt boven’, of ‘Ah, goedemiddag, fijn dat u er bent, kom erin’. Als co hobbel je er dan vervolgens maar gewoon achteraan: ‘Hallo, ik ben Anouk, de dokter in opleiding.’ Bij de één doe je je schoenen nog voor je het huis binnenstapt uit, bij de ander krijg je een koekje, en bij nog een ander kan je beter je jas aanhouden, omdat je anders na een uur nog steeds op de bank zit. Je moet het maar net weten.

Zo kwamen we laatst ook bij een patiënt, bij wie ik nog niet eerder was geweest. Hij was net ontslagen uit het ziekenhuis, waar hij opgenomen was geweest wegens benauwdheidsklachten. Hij had wat vragen. De huisarts had me voorbereid. Gelukkig. Maar toch verbaasde ik me over wat ik zag. We belden aan en het duurde enkele minuten voordat de deur openging. In de gang kwam ons een walm van rooklucht tegemoet. De patiënt nam ons mee naar zijn huiskamer. Daar werd de geur alleen maar erger. Terwijl ik mij realiseerde dat het nu wel goed uitkwam dat ik verkouden was, keek ik om me heen. De muren waren okergeel van de rook. Rechts in de kamer stond het vol met dozen. De stapels waren zo hoog dat er door het raam nog maar een smal streepje licht naar binnen viel. Links in de woonkamer stond, tussen nog meer rommel, een bed; ik vroeg me af waarom dat niet gewoon in de slaapkamer stond.

De patiënt nam plaats op de bank. Op de enige stoel in de woonkamer ging de huisarts zitten. Ik bleef staan, iets wat ik eigenlijk niet zo erg vond, want ik zag het niet per se zitten om op het zojuist nog gebruikte bed plaats te nemen. Bovendien kon ik zo het huis nog wat beter bekijken terwijl de patiënt rustig zijn verhaal deed. Overal hingen stofnesten. Naast de bank waar de man op zat, zag ik een grote koker staan die precies tot aan de leuning reikte. Ik bedacht me dat het vast een asbak moest zijn, maar ‘roken, dat doe ik niet meer hoor’.

De huisarts haakte in op het verhaal van de patiënt en vroeg of we even in de keuken mochten kijken. Dat mocht. Pannen en potten stonden er verspreid, het aanrecht was maanden niet schoongemaakt en schimmel groeide letterlijk op de borden. We gingen snel terug naar de woonkamer. Spraken de laatste dingen door en vertrokken weer.

Op het moment dat ik de deur achter mij dicht trok, keek ik de huisarts aan. Ik wist niet zo goed wat ik moest zeggen. Gelukkig zei de huisarts zelf al iets: ‘Pff, ik kon niet meer hoor, die geur!’

Maar het was goed dat we waren geweest. De man had wel drie keer benadrukt dat hij het zo fijn vond dat we bij hem langs kwamen en dat hij blij was dat hij hulp kreeg. Weg uit zijn huis, dat wilde hij absoluut niet.

Toen ik ’s avonds thuiskwam, zag ik dat de prullenbak overliep. De muizenkeutels lagen verspreid door de keuken en er stonden overal lege bierflesjes. Precies zoals ik die ochtend ons studentenhuis had verlaten. Toch had ik er nu wel een ander gevoel bij: het kon altijd nog erger. Eigenlijk was het nog best schoon…