‘Jeugd zit in een soort mentale hongerwinter’
5 reactiesHoe vergaat het artsen op de werkvloer in tijden van covid-19? Vandaag de belevenissen van Annemarie van Bellegem, kinderarts Amsterdam UMC. Ze zag dit najaar het aantal kinderen met een eetstoornis met een derde toenemen.
Annemarie van Bellegem maakt zich zorgen. Het verlies aan perspectief en hoop hakt erin. Bij haar jonge patiënten, maar de kinderarts vindt het zelf af en toe ook knap ingewikkeld om dit gevoel buiten de deur te houden. ‘Ik ben kinderarts en sociaal pediater, ik zie alles voorbijkomen. Mijn aandachtsgebieden zijn eetstoornissen, kindermishandeling, seksueel misbruik, dat soort zaken. Ik ben ook arts bij het LECK, het Landelijk Expertisecentrum Kindermishandeling, en bij het Centrum Seksueel Geweld. De cijfers zijn schrikbarend. We zien een toename in kindermishandeling en ernstiger casuïstiek.’ Een recent rapport van Universiteit Leiden beschrijft dat zo’n veertigduizend kinderen mishandeling meemaakten tijdens de eerste lockdown, vooral emotionele verwaarlozing zoals het getuige zijn van huiselijk geweld.
Stoppen met eten en drinken
Het is vooral de psychische nood van kinderen die haar aangrijpt. ‘Het is een soort mentale hongerwinter waarin we zitten. Als je de Maslow-piramide bekijkt van onze behoeftes, dan hebben de meeste mensen wel te eten en een dak boven hun hoofd. Maar in de andere behoeftes schieten we tekort. Pubers hebben het contact met hun leeftijdgenoten nodig.’ De kinderarts zit nog niet eens zo in over de groep die al in zorg is, maar vooral over de groep die blijft doorkabbelen. Niemand weet hoe dat op de lange termijn gaat uitpakken. Tijdens de eerste lockdown was er al een klein piekje in het aantal jongeren met eetproblemen. Eind september zette de toename in de eetstoornissen door. Nieuwe patiënten, maar ook bestaande patiënten met een terugval. Van Bellegem: ‘De wijze waarop ze zich presenteerden was ook heftiger. Of dat nou komt doordat ze later in zorg kwamen of dat de drempel naar de hulpverlening hoger is, ik weet het niet. Ze houden er ook dramatischer technieken op na, dus echt stoppen met eten en drinken.’
Alternatief voor schoolsluiting
Bij kindergeneeskunde in het Amsterdam UMC is een verschuiving in het zorgaanbod zichtbaar, ook door de afschaling in de zorg. Van Bellegem: ‘Het RS-virus zien we bijna niet. We zijn bezig met crisismanagement, met acute situaties waarin kinderen ontsporen. We zien psychische problemen, mishandelingscasuïstiek en suïcidepogingen bij kinderen.’ Afgelopen week riepen vijftig organisaties het kabinet op een alternatief te vinden voor schoolsluiting. De organisaties, waaronder het Trimbos-instituut, de Nederlandse ggz, de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie en Unicef Nederland, vrezen voor de ontwikkeling van kinderen en jongeren. ‘We noemen dit denk ik collateral damage. Ik ben geen politicus, ik zit niet op die stoel, dus vind het moeilijk om daarover uitspraken te doen. Maar ik word geconfronteerd met jeugdigen die last hebben van de continue dreiging, angst en isolatie. En ik vind het soms moeilijk om te verdragen. Dan wil ik roepen: kijk wat we van onze jeugd vragen. Kinderen worden somberder en depressiever. Perspectief en hoop zijn ook voor hen heel belangrijk.’
Zie ook het optreden van Annemarie van Bellegem in Op1 over dit onderwerp
Lees ook
Nelleke van Eijsden
huisarts, ede
Ik denk dat we de rol van de social media niet uit moeten vlakken. Ook voor psychisch leed bestaan er rabbitholes, waar onze kinderen tussen gelijkstemden steeds verder en extremer weg kunnen zakken in methodes voor suicide en eetstoornissen. Het kos...t niet heel veel tijd om de dodelijke dosis van paracetamol op het internet te vinden. Het belangrijkste tegengif tegen dat rabbithole is een groep van leeftijdsgenoten en vrienden om weer een ander perspectief te krijgen. Begrijp me niet verkeerd: ik ben een voorstander van de lockdown om het virus te bestrijden. Maar als je puber bent en het gaat nu niet goed met je, ben je overgeleverd aan je telefoon die je via een subliem algoritme steeds ongelukkiger maakt.
Nelleke van Eijsden
huisarts, ede
Ik denk dat we de rol van de social media niet uit moeten vlakken. Ook voor psychisch leed bestaan er rabbitholes, waar onze kinderen tussen gelijkstemden steeds verder en extremer weg kunnen zakken in methodes voor suicide en eetstoornissen. Het kos...t niet heel veel tijd om de dodelijke dosis van paracetamol op het internet te vinden. Het belangrijkste tegengif tegen dat rabbithole is een groep van leeftijdsgenoten en vrienden om weer een ander perspectief te krijgen. Begrijp me niet verkeerd: ik ben een voorstander van de lockdown om het virus te bestrijden. Maar als je puber bent en het gaat nu niet goed met je, ben je overgeleverd aan je telefoon die je via een subliem algoritme steeds ongelukkiger maakt.
Herman Mees
Huisdokter, Zuidlaren
Beste Annemarie, juist zou het goed zijn om je nek uit te steken door vanuit je expertise je bevindingen kenbaar te maken. Doe maar je uitspraak, daar hoef je geen politicus voor te zijn! De overheid neemt haar maatregelen op grond van de expertise v...an het RIVM en het OMT. Dit team is vanuit de kennis over virussen en IC-bezettingen zorgvuldig de "outbreak" te lijf gegaan, maar dat is al meer dan een jaar gelee. Steeds meer lijkt het een wezenlijke zaak om niet zozeer een tegengeluid als wel een mee-geluid te laten horen, zoals een aantal artsen en andere geleerden ( filosofe Marli Huijer bv.) al voorzichtig proberen te doen, om te zorgen dat de door jou zo fijntjes benoemde "collateral damage" niet achteraf niet "collateral" , maar een gigantische schade zal blijken te zijn, naast andere gevolgen van de genomen maatregelen op diverse gebieden. Het is politiek kennelijk erg beladen om te erkennen dat er breder naar dit enorme probleem kan en moet worden gekeken. Even leek de IC-dokter Diederik Gommers in een praatprogramma hier een poging toe te doen; 's anderendaags werd hij onmiddellijk teruggefloten. Juist mensen zoals jij kunnen het perspectief in de breedte versterken, ook al is het "maar" in een deelgebied. Gelukkig spreek je je hier al uit tegenover de beroepsgroep. Hulde!
Lia van der Vorm
Huisarts, Poortugaal
Hoe lang gaan we door met het opofferen van onze jongeren! We ontnemen ze een goede opleiding en toekomstperspectief!
Carla Snel-Claushuis
Specialist Ouderengeneeskunde niet praktiserend, Naaldwijk
zeer gewaardeerde collega van Bellegem
Ik heb veel respect voor uw werk ,
waarin het minstens zo zwaar is als op IC concludeer ik.
Wat een ellende!
De jeugd, onze toekomst!
Kan mevrouw Eva Nyst u asjeblieft zsm aanmelden bij een van de praatpr...ogramma's
naast collega Gommers
Heel veel sterkte