Tijdelijke voorbehouden handelingen bevallen goed

De tijdelijke wetswijziging in 2012 waardoor verpleegkundig specialisten en physician assistents een aantal aan artsen voorbehouden handelingen zelfstandig mogen uitvoeren bevalt de betrokken professionals goed.

Dat stellen onderzoekers van Maastricht UMC in een evaluatie in opdracht van het ministerie van VWS waarvoor verpleegkundig specialisten en physician assistents, artsen en patiënten in 2011, 2013 en 2014 gevraagd werd naar hun ervaringen. Inmiddels geeft 83 procent van de verpleegkundig specialisten en 86 procent van de physician assistents aan dat ze daadwerkelijk zelfstandige bevoegdheden hebben en dat ze ook steeds vaker voorbehouden handelingen verrichten. Hierbij zijn de meest  uitgevoerde voorbehouden handelingen het voorschrijven van geneesmiddelen en injecteren. De minst uitgevoerde handelingen zijn electieve cardioversies/defibrillaties en endoscopieën.

Het uitvoeren van een handeling kost de verpleegkundig specialisten en physician assistents steeds minder tijd en ook is er steeds minder tijd nodig voor contact met de arts. De gemiddelde duur van het contact met de arts is wel langer geworden, waarschijnlijk omdat het dan gaat om patiënten met complexe problematiek, waarbij meer uitleg nodig is. Artsen geven volgens de onderzoekers aan minder werkdruk te ervaren door de zelfstandige bevoegdheden van de verpleegkundig specialisten en physician assistents. Uit een meting blijkt dat de verpleegkundig specialisten en physician assistents meer zijn gaan overwerken en artsen minder.

De betrokken professionals vinden dat de lijst met voorbehouden handelingen zou mogen worden uitgebreid, zodat verpleegkundig specialisten en physician assistents ook een zelfstandige bevoegdheid krijgen voor schouwen, radiotherapeutisch handelen en het toedienen van anesthesie.
Overigens is het de onderzoekers niet gelukt om iets te zeggen over de kosteneffectiviteit van de wetswijziging, dit komt onder meer doordat er niet goed wordt geregistreerd wie welke verrichtingen daadwerkelijk uitvoert.

De onderzoekers hebben minister Schippers geadviseerd de zelfstandige bevoegdheid van verpleegkundig specialisten en physician assistents definitief in de wet BIG te regelen. In een reactie laat Schippers weten dit inmiddels in gang te hebben gezet.

Simone Paauw

• Kamerbrief minister Schippers over de inzet van verpleegkundig specialisten en physician assistents
• Onderzoek Maastricht UMC