Nederlandse arts bespreekt vaakst euthanasie

Nederlandse artsen werken vaker mee aan euthanasie en hulp bij zelfdoding dan hun Europese collega’s. Ze blijken hun beslissing ook vaker met de patiënt en de familie te bespreken dan in landen waar euthanasie minder voorkomt. Dat blijkt uit een vergelijkend onderzoek van ruim 20.000 sterfgevallen in zes Europese landen, dat gisteren is gepubliceerd op de website van de Lancet.

Levensbeëindigend handelen door artsen bleek in alle onderzochte landen voor te komen: bij 3,4 procent van de sterfgevallen in Nederland, 1,8 procent in België, 1,0 procent in Zwitserland, 0,8 procent in Denemarken, 0,2 procent in Zweden en 0,1 procent in Italië.

De frequentie van euthanasie was het hoogst in Nederland (2,6 procent). Euthanasie op uitdrukkelijk verzoek kwam voor in 0,3 procent van de sterfgevallen in België en Zwitserland, en in 0,1 procent of minder in Denemarken, Italië en Zweden. Hulp bij zelfdoding kwam relatief vaak voor in Zwitserland (0,4 procent). Levensbeëindigend handelen zonder uitdrukkelijk verzoek van de patiënt kwam in België, Denemarken, Italië en Zweden vaker voor dan euthanasie en hulp bij zelfdoding, maar in Nederland en Zwitserland minder vaak.

Arts-onderzoeker en projectcoördinator A. van der Heide van de Erasmus Universiteit Rotterdam benadrukt dat in Nederland relatief veel euthanasie voorkomt, maar ook dat de arts veel meer dan in omringende landen overlegt met de patiënt. ‘De zeggenschap van de patiënt verklaart waarschijnlijk de hoge aantallen van euthanasie. Uit veelal Amerikaanse onderzoeken blijkt dat patiënten vaak geen medische toestanden meer willen aan het eind van hun leven’, zegt Van der Heide.

Ruim vijfduizend Nederlandse artsen stuurden hun anonieme vragenlijst in, dat is een reactiepercentage van 75 procent. Dit ligt veel hoger dan in de andere landen. Zwitserland volgt met 67 procent. Rond de 60 procent van de aangeschreven Deense, Zweedse en Belgische artsen reageerden en maar 44 procent van de Italiaanse artsen. Van der Heide heeft er ‘geen harde verklaring’ voor. ‘Maar het onderwerp leeft sowieso meer in Nederland. Dan ben je waarschijnlijk ook meer geneigd antwoord te geven.’ De onderzoekers vermoeden dat bijvoorbeeld in Italië artsen die bezwaar hebben tegen euthanasie niet meewerkten aan het onderzoek.

End-of-life decision-making in six European countries: descriptive study, Lancet online publication 17 juni 2003
Agnes van der Heide, Luc Deliens, Karin Faisst, Tore Nilstun, Michael Norup, Eugenio Paci, Gerrit van der Wal, Paul J van der Maas, on behalf of the EURELD consortium 

Dossier Euthanasie/Palliatieve zorg