Menopauzemedicijn tibolon opnieuw onder vuur

Organon krijgt van de Amerikaanse geneesmiddelenautoriteit FDA geen goedkeuring voor het middel tibolon (Livial). Het bedrijf had een aanvraag ingediend voor goedkeuring bij overgangsklachten, een indicatie waarvoor het middel in Nederland al sinds 1987 is geregistreerd.

‘Waarom de FDA het middel niet heeft goedgekeurd, weten we nog niet’, aldus perswoordvoerder Monique Mols, ‘Het is zeer teleurstellend. We gaan er zeker met de FDA over praten, maar wanneer dat gesprek plaatsvindt, is nog niet bekend.’ Volgens Mols staat vast dat er geen nieuwe registratieaanvraag komt.

Zoals farmaceutische bedrijven altijd doen als er geen goedkeuring komt, heeft Organon de registratieaanvraag ingetrokken. Hierdoor valt de aan de FDA overlegde informatie over tibolon niet onder de Freedom of Information Act, de Amerikaanse equivalent van de Wet op de openbaarheid van bestuur. Zelf zal de FDA niet naar buiten treden met haar bevindingen.

Helemaal gissen naar de beweegredenen van de FDA hoeft echter niet, want tibolon ligt de afgelopen jaren nogal onder vuur. In de roemruchte Million Women Study werd duidelijk dat het bij langer gebruik een licht verhoogd risico op borst-­kanker geeft. Momenteel loopt nog een studie naar het gebruik van tibolon bij patiënten met borstkanker.

Vorig jaar werd de tekst van de bijsluiter aangepast omdat tibolon is geassocieerd met een verhoogd risico op een beroerte. Dit bleek uit een studie onder oudere vrouwen naar het lange­termijneffect van het middel op osteoporose, een indicatie waarin het niet in Nederland, maar wel in tal van andere landen is geregistreerd. Deze LIFT (long term intervention on fractures with tibolone)-studie werd op advies van de data and safety-commissie voortijdig afgebroken. Ook is de afgelopen jaren duidelijk geworden dat tibolon leidt tot een verhoogd risico van endometriumcarcinoom. Een grote studie die eind 2005 is afgerond, de THEBES-studie, moet duidelijk maken hoe groot dit risico precies is. Deze studie is nog niet gepubliceerd, maar zit wel in het dossier dat Organon aan de FDA heeft overhandigd.

Volgens gynaecoloog Henk Franke, die elders in dit nummer stelt dat het gebruik van tibolon is ‘te overwegen’ bij kankerpatiënten met ernstige overgangsklachten (zie blz. 987), werd in de THEBES-studie geen verhoogd risico op endometriumkanker gevonden: ‘En wat betreft het risico op een beroerte, ons advies om eventueel tibolon te gebruiken, geldt vrouwen die jonger zijn dan in de LIFT-studie, en met een andere indicatie.’

Mogelijk heeft het oordeel van de FDA ook gevolgen voor de registratie in Europese landen. ‘Het middel heeft al langer onze aandacht, maar de afwijzing door de FDA is zeker reden om nog eens goed naar tibolon te kijken’, zegt Sabine Straus, hoofd geneesmiddelenbewaking van het College ter Beoordeling van de Geneesmiddelen. Er vindt maandelijks overleg plaats tussen de FDA en de EMEA (de Europese genees­middelenautoriteit, EJP). Dit komt zeker op de agenda te staan.’ << EJP