De bureaulamp

Genees-, heel- en verloskundige. Zo heette je vroeger als je je vestigde als huisarts. Sommigen noemden zich ook zo, want het klopte wel. Je deed alles zelf, recepten schrijven met ingewikkelde samenstellingen en daarbij rekening houden met leeftijd en gewicht, poeders of pillen. Maar ook al het laboratoriumwerk, bloed prikken, kleine ingrepen, natte verbanden, enfin, gewoon alles.

Heelkundige was je ook. Ik herinner me nog levendig van de jaren vijftig en zestig hoe ik assisteerde bij bijna al mijn patiënten die werden geopereerd. Ik was aanwezig vlak voor de narcose, want de meesten vonden dat geruststellend. Legendarisch was de uitdrukking van dr. Leguit: ‘Zo, je bent erbij geweest, je hebt het gezien, dus ik hoef geen verslag te sturen!’

En tenslotte waren wij ook verloskundige. In totaal heb ik 902 bevallingen begeleid, de laatste was mijn nu 15 jaar oude kleindochter. Een mooie afsluiting.

Die bevallingen deden wij tussen al het gewone werk door, op soms onmogelijke tijden, toen er bovendien nog geen semafoon bestond en veel mensen geen telefoon hadden. Altijd weer spannend en altijd weer nieuw.

Onvergetelijk was die mevrouw, die, voor de eerste keer zwanger, door mij keurig werd gevolgd en gecontroleerd en op tijd in partu kwam. De weeën kwamen regelmatig, de hartslag en de bloeddruk bleven goed, en tegen de avond vorderde de ontsluiting voorspoedig.

Zo tegen een uur of negen was er sprake van volledige ontsluiting en leek het moment aangebroken om aan meepersen te gaan denken. Toen veranderde de kraamvrouw, tot dan toe rustig en meewerkend, in een niet meer aanspreekbaar en boosaardig individu. Drie uur lang deed ik wanhopige pogingen haar medewerking te krijgen de bevalling te beëindigen. Niets hielp…

Tot de klok 12 uur middernacht aanwees. Is het twaalf uur?, vroeg ze. En op mijn bevestiging gaf ze één geweldige pers en bracht een gezonde dochter ter wereld.

?????

Ja ziet u dokter, ik heb een verzekering afgesloten op de geboortedag van ons kind. Bij goed raden krijg ik de babyuitzet cadeau en dat is nu gelukt!

Als aandenken kreeg ik een bureaulamp, die nog steeds dienst doet en mij nog dagelijks herinnert aan een tijd die ik niet graag gemist zou willen hebben.

N.J.H. van Hasselt, huisarts

• Lezersbijdragen Bijzondere bevalling