Crisis en gezondheid

De financiële crisis heeft gevolgen voor de volksgezondheid van Europa, zetten deskundigen – onder wie de Rotterdammer Johan Mackenbach – eerder dit jaar uiteen in The Lancet. Stijgende werkeloosheid, versobering van sociale en financiële vangnetten en ingrepen in de gezondheidszorg blijven niet zonder gevolgen.

De komende jaren wordt pas echt duidelijk wat die effecten zijn, aangezien het vaak jaren duurt voordat gedetailleerde informatie over volksgezondheid beschikbaar is. Dat staat in scherp contrast met de snelheid waarmee economische data naar buiten komen, merken de experts geïrriteerd op. Toch zijn er al gevolgen zichtbaar. De incidentie van psychiatrische aandoeningen stijgt in Griekenland en Spanje, het aantal zelfmoorden in Europa stijgt sinds 2007 (na jaren gestage daling), de toegang tot gezondheidszorg wordt in verschillende landen bemoeilijkt – door eigen bijdrages, bezuinigingen en sluitingen van zorginstellingen.

In het stuk verwijzen de auteurs naar de gevolgen van eerdere economische crisissen. Die zijn niet eenduidig: in rijke landen kan economische tegenslag gepaard gaan met een daling in de mortaliteit. Mogelijke verklaring: minder te besteden, dus minder ongezond eten, minder verkeersdoden en meer rust en mogelijkheid om te sporten. Anderzijds neemt het aantal zelfmoorden toe als de werkeloosheid stijgt, net als het aantal alcoholgerelateerde doden. Overheidsbeleid kan de gevolgen van economische malheur beïnvloeden: zo nam het aantal werkelozen in Zweden en Finland flink toe in de vroege jaren negentig, maar daalde het aantal suïcides. Beide landen zetten destijds wel vol in op herstel van de werkgelegenheid.