Alleen vergoeding bij matig voorschrijven

Als artsen bepaalde nieuwe dure behandelingen te veel voorschrijven, wordt deze zorg geschrapt uit het basispakket, en kan niemand het meer krijgen. Deze voorwaarde stelt minister Schippers van Volksgezondheid onder meer aan belimumab en aan de behandeling met tumorinfiltrerende lymfocyten (TIL).

Op het moment dat de minister moet besluiten over toelating tot het basispakket is vaak nog weinig bekend over de effectiviteit of de uiteindelijke kosten van een nieuwe behandeling. Een lastig probleem, want soms valt een nieuwe behandeling tegen, of lopen de kosten uit de hand. De minister experimenteert daarom met ‘voorwaardelijke toelating’. Een van de voorwaarden is dat behandelend artsen binnen een vastgesteld budget blijven, anders gaat de nieuwe behandeling alsnog uit het pakket. Een andere voorwaarde is dat nieuwe dure zorg de beloftes waarmaakt in onderzoek. De minister lichtte plannen op dit gebied toe in een Kamerbrief van 5 juni, die op 18 juni in de Tweede Kamer zal worden besproken.

Beide voorwaarden voor toelating worden door veldpartijen vooraf op papier gezet, en als de minister hiermee akkoord gaat, wordt de nieuwe zorg vergoed in het basispakket. Dat geldt bijvoorbeeld voor belimumab bij systemische lupus erythematodes (SLE) en voor de behandeling met tumorinfiltrerende lymfocyten (TIL). De minister had de vergoeding vorig jaar nog afgewezen, maar nu ligt er een goedgekeurd onderzoeksvoorstel en is ze overstag gegaan. Beide behandelingen worden per 1 juli voorwaardelijk in het basispakket opgenomen. Er is een budget van 2,3 miljoen euro voor belimumab en 6,2 miljoen euro voor TIL voor vier jaar. Is de pot leeg, dan kan de minister de behandeling weer uit het pakket halen.

Drie nieuwe kandidaten voor voorwaardelijke toelating zijn: zenuwstimulatie bij clusterhoofdpijn, hoge doses chemotherapie en stamceltransplantatie bij borstkanker (BRCA1) en chirurgie met chemotherapie bij maagkanker en uitzaaiingen in het buikvlies en/of buikvocht (HIPEC). Het Zorginstituut schat in dat er 5 of 6 jaar nodig is voor het benodigde onderzoek van de oncologische behandelingen, maar de minister vindt dat het in 4 jaar moet kunnen. Wat betreft de kosten heeft de minister per indicatie een bedrag gereserveerd (7,3 miljoen euro voor clusterhoofdpijn, 4,5 miljoen voor borstkanker en 10,3 miljoen voor maagkanker). Maar als de veldpartijen inschatten dat er meer geld nodig is, kan de minister besluiten de hele indicatie niet in het basispakket op te nemen. Ook als de kosten na toelating hoger worden dan vooraf gedacht, gaat de zorg weer uit het pakket.

Heleen Croonen

@heleencroonen

Lees ook:

• Schippers: ‘Plastisch chirurgen moeten met plan komen’
• Zeven nieuwe interventies in basispakket
• Innovatieve zorg tijdelijk in pakket