‘Wegkijken is veel gemakkelijker’

‘Als je denkt: “die collega zou wel eens een drankprobleem kunnen hebben”, moet je met die collega in gesprek gaan. Die verantwoordelijkheid heb je, zo simpel is het. Maar eenvoudig is dat natuurlijk niet. Daarom willen we artsen daar graag bij helpen.’ Prof. dr. Jac van der Klink is namens het College Geneeskundige Specialismen (CGS) lid van de stuurgroep van ABS-artsen, een steunpunt van de KNMG voor artsen die kampen met problematisch middelengebruik.

prof. dr. Jac van der Klink

‘Als je denkt: “die collega zou wel eens een drankprobleem kunnen hebben”, moet je met die collega in gesprek gaan. Die verantwoordelijkheid heb je, zo simpel is het. Maar eenvoudig is dat natuurlijk niet. Daarom willen we artsen daar graag bij helpen.’ Prof. dr. Jac van der Klink is namens het College Geneeskundige Specialismen (CGS) lid van de stuurgroep van ABS-artsen, een steunpunt van de KNMG voor artsen die kampen met problematisch middelengebruik.

Voordat Van der Klink in 2006 hoogleraar werd, werkte hij onder meer als huisarts, tropenarts en bedrijfsarts. ‘Wegkijken is veel gemakkelijker dan het gesprek aangaan. Daar heb ik mezelf vroeger ook wel eens schuldig aan gemaakt bij een collega. Hij werkte op een andere afdeling. Daarom dacht ik: “Waar bemoei ik me mee, dat zullen zijn directe collega’s vast wel oppakken”. Maar dat weet je natuurlijk nooit zeker. Het kan best zijn dat het bystander-fenomeen een rol speelt: iedereen wacht op de ander en uiteindelijk doet niemand iets.’

Helpen

Van der Klinks advies is: benoem wat je opvalt aan het gedrag van je collega, zeg dat je je zorgen maakt en bied aan om te helpen. ‘Veel mensen komen op eigen kracht moeilijker uit hun misère dan als ze aangesproken worden op hun gedrag en hulp krijgen. Je richt er mogelijk schade mee aan als je niks doet. Ik zeg niet dat dit eenvoudig is. Het kan zelfs heel lastig zijn om het initiatief te nemen voor een gesprek. Artsen die niet weten hoe ze dit moeten aanpakken, kunnen altijd advies inwinnen bij ABS-artsen.’

Tweede kans

Van der Klinks expertise ligt op het terrein van psychische gezondheid en duurzame inzetbaarheid in arbeid. ‘Ik vind dat in principe iedereen een tweede kans verdient. Tenslotte kan iedereen in een bepaalde periode van zijn of haar leven in zwaar weer terechtkomen. Sommigen grijpen dan naar de fles of naar pillen. Zolang je daar anderen niet mee schaadt, is te veel drank alleen schadelijk voor jezelf. Maar artsen hebben een beroep waarin fouten door slechter functioneren ingrijpende gevolgen kunnen hebben.’

Monitoringprogramma

Van der Klink vervolgt: ‘Daarom is het belangrijk dat we met z’n allen kijken hoe we zulke artsen weer op het juiste spoor krijgen en hoe we daar als beroepsgroep mee omgaan. Denk aan een code waarin we stellen dat artsen die een verslavingsbehandeling hebben gehad, een tweede kans krijgen om weer aan het werk te gaan, op voorwaarde dat ze het monitoringprogramma van ABS-artsen volgen.’

Persoonlijk commitment

Als bedrijfsarts begrijpt Van der Klink het perspectief van werkgevers die kiezen voor ontslag van artsen die kampen met problematisch middelengebruik. ‘Het is begrijpelijk dat ze denken: “Die arts vormt een risico, die moet maar weg”. Maar als werkgever heb je, als het goed is, een persoonlijk commitment richting de mensen die voor je werken. Aan de andere kant wil je risico’s mijden. Ik denk dat het monitoringprogramma artsen een goede kans biedt om een door- of herstart te maken. Het programma geeft een zo goed mogelijke garantie op veilig werken. Dat is voor alle betrokkenen van groot belang. Binnenkort gaan we dan ook met bestuurders, brancheorganisaties en toezichthouders in gesprek over een succesvolle inzet van dit programma binnen hun organisaties.’