Samenwerken begint met de ander kennen

Na ruim een jaar voorzitterschap van de NVAB ben ik menig praatje op symposia en bij opleidingsinstituten verder. Dikwijls gaan mijn praatjes over het onderwerp professionele identiteit: waartoe zijn we als bedrijfsarts op aarde?

Wat ik leuk vind aan die optredens is dat het gesprek met de zaal al snel komt op normen en waarden, op doelen en op de plek van de bedrijfsarts in de maatschappij. Gezien de drukte in het uitvoerende werk is het een luxe om bij die vragen stil te staan. En een noodzaak! Met het tekort aan zorgverleners en de enorme zorgvraag, moeten we het hebben over wat we wel en juist niet meer doen. In mijn vereniging bijvoorbeeld wordt de roep om ons meer bezig te houden met preventieve taken met de dag luider.

In mijn beleving is de bedrijfsarts in de praktijk inderdaad nog te vaak een reactieve adviesmachine die in beeld komt als een werknemer zich ziek meldt, en nog te weinig de sociaal geneeskundige die binnen een populatie werkenden (en dus ook richting het bedrijf) de gezondheid beschermt en bevordert. Echter, nog lós van de tekorten betekent meer tijd spenderen aan andere taken ook per definitie minder tijd spenderen aan een deel van de huidige taken.

We moeten het hebben over wat we wel en juist niet meer doen

Wat doen we dan niet of minder? Daarmee is het gesprek over je eigen identiteit niet los te voeren van je samenwerkingspartners. Immers, als jij iets niet meer doet, wie (of wat, denkend aan artificiële intelligentie) doet het dan wel? Als artsen zijn we allemaal onderdeel van een bepaalde keten. Wil je dat optimaliseren en je beperkte expertise zo doelmatig mogelijk inzetten dan betekent dat dus automatisch dat je elkaars sterkten benut en op elkaar aansluit.

Daarmee lijkt het misschien alsof ik open deuren intrap, maar in de gesprekken die ik voer heb ik gemerkt dat het helemaal niet zo vanzelfsprekend is om breder te kijken dan de discipline waarin je geregistreerd bent. Menig bedrijfsarts voelt zich nog geen sociaal geneeskundige en door hen worden vaak vooral de verschillen tussen de aanliggende disciplines benadrukt en niet de raakvlakken of overlap. Terwijl dat laatste nou net hetgeen is waar we naar toe zouden moeten.

Wat is dan een mooiere plek om aan een dergelijk fundament te bouwen dan de opleiding?

Het College Geneeskundige Specialismen (CGS) onderschrijft de beweging naar meer generalisme in haar recentelijk gepubliceerde houtskoolschets over de toekomst van het specialismenlandschap. Dat vrijelijk betrekken op de sociale geneeskunde zou in mijn ogen een veel bredere stamopleiding betekenen, meer gezamenlijkheid in opleidingen, nascholingen en registraties, gemakkelijkere uitwisseling onderling en dat alles zou dan toch ook wel tot méér samenwerking moeten leiden.

Als NVAB-voorzitter herken ik een valkuil om alleen bedrijfsartsen te spreken. Ik tracht dan ook regelmatig met andere disciplines in gesprek te gaan. Wellicht staat u als lezer gevoelsmatig ver van de bedrijfsarts af. Toch stel ik ook u de vraag: Hoe goed kent u uw collega’s in de aanpalende disciplines? Samenwerken begint met de ander kennen.