Kiezen voor gezondheid

Vorige week doorliep ik samen met mijn jongvolwassen kinderen de stemwijzer. Hoewel allemaal uit één nest, liepen de discussies hoog op. De meningen vlogen over de tafel! Maar ondanks alle stelligheid in de discussie bleken mijn kinderen uiteindelijk zwevende kiezers. Dat geldt ook voor mijn vrienden en collega’s, voor zover we ooit over partijpolitiek praten. En het geldt zeker ook voor mij. We zweven met z’n allen.

Tijd om te kijken waar het nu echt om gaat. Als kersverse voorzitter van de KAMG weet ik dat natuurlijk. Een beetje. Het gaat mij in ieder geval niet om betaald huisartsenbezoek, meer marktwerking in de zorg of het afschaffen van de eigen bijdrage. Uiteindelijk zijn dat keuzen binnen het huidige systeem van de zorg. Misschien nuttig, misschien niet. Echt grote gezondheidswinst gaan we daar alleen niet mee behalen. Willen we de komende jaren echt stappen maken, dan moeten we investeren in voorzorg: preventie en participatie.

Als ik de verkiezingsprogramma’s van de partijen daarop scan, blijkt dat ongeveer alle partijen (behalve de PVV) preventie in de zorg belangrijk vinden. De ene partij heeft het over roken, een andere over alcohol en drugs, gezond gedrag, voeding en overgewicht. Inhoud en financiering van de plannen blijven helaas nogal vaag.

Maar ook met een beetje overgewichtbeleid hier en wat geld voor een antirookcampagne daar, blijft preventie het stiefkind in de zorg. Willen we écht werk maken van preventie en participatie, dan is er veel meer nodig.

Naast de plannen in de verkiezingsprogramma’s zijn er vele uitstekende initiatieven en ideeën die wat mij betreft veel meer aandacht zouden mogen krijgen. Zo is er bijvoorbeeld het ‘vitaliteitscontract’ van de NPHF Federatie voor Gezondheid. Een soort Spotify-lidmaatschap voor werkgevers en gemeenten, dat hen verzekert van ondersteuning om hun bedrijf of gemeente gezond en vitaal te houden. Of denk aan prachtige programma’s als ‘VoorZorg’ en ‘Stevig Ouderschap’ die jonge ouders in moeilijke omstandigheden ondersteunen. Gezien het leed en de ongezondheid die met deze programma’s – voor weinig geld – te voorkomen zijn, is het een schande dat ze nog niet in iedere gemeente beschikbaar zijn.

Er is meer nodig dan losse programma’s en initiatieven. GGD GHOR Nederland roept samen met diverse andere partijen het nieuwe kabinet op om te komen tot een nationaal preventieakkoord waarbij we de krachten bundelen. Het belang daarvan kan ik alleen maar onderschrijven. Maar hoe fraai dit nationale preventieakkoord ook kan worden en hoeveel geld we er met z’n allen ook in gaan steken; preventie is een wassen neus als we geen aandacht hebben voor het grootste gezondheidsprobleem van Nederland: armoede en de sociaaleconomische gezondheidsverschillen die daaruit voortvloeien. Iedereen die dit leest leeft jaren meer en in betere gezondheid dan een steeds groter deel van onze bevolking. En dat is voor mij als sociaal geneeskundige onverteerbaar.

Misschien moet ik de partijprogramma’s nog eens doorlezen. En nu niet alleen scannen op preventie en participatie, maar ook op armoede, uitkeringen, sociale voorzieningen en onderwijs. Misschien weet ik dan eindelijk voor welke partij ik kies op 15 maart!

Elise Buiting, voorzitter KAMG