Tentoonstelling Rijksmuseum: Art is Therapy - Alain de Botton

Rembrandt care

Op doktersrecept tweemaal daags naar ‘De waterlelies van Monet’ kijken: volgens schrijver en filosoof Alain de Botton is dat helemaal geen gek idee. Kunst kan volgens hem een therapeutische werking hebben. Het kan je zelfs helpen om een beter mens te worden. Zijn theorie: ieder mens heeft vragen waarmee hij worstelt en de moraal van een kunstwerk kan helpen deze vragen te beantwoorden. Zo laat ‘Het Straatje van Vermeer’ je de schoonheid van het eenvoudige alledaagse leven waarderen, als je het gevoel hebt dat je leven te saai is en spannender moet. En als de consumptiemaatschappij je aanvliegt, helpt het om een stilleven van citroenen te aanschouwen. Het klinkt misschien wat simpel, maar volgens De Botton gaat het niet zozeer om wat de grote meesters bedoeld hebben, maar om de vraag: wat betekent kunst voor mij. Kunst heeft altijd iets moralistisch gehad, zegt hij, ‘maar op de één of andere manier zijn we dat vanaf de twintigste eeuw uit het oog verloren. Het werd vroeger niet voor niets als
didactisch middel gebruikt. Mijn visie is dus niet nieuw, maar zeer traditioneel.’

Hij beschreef zijn theorie, samen met kunsthistoricus John Armstrong, al eerder in het boek Art as Therapy. Nu heeft hij deze in praktijk gebracht in het Rijksmuseum. Honderdvijftig objecten uit de bestaande collectie zijn van nieuwe bijschriften voorzien. De uitleg over de moraal van het kunstwerk staat op grote post-it’s verspreid door het museum, ook in het toilet en de garderobe. Want, zo zegt De Botton, ‘je bent niet pas in een museum op het moment dat je naar een kunstwerk kijkt. Het begint al zodra je binnen bent.’

Wat je ook van zijn theorie vindt, het is absoluut een originele manier om kunst toegankelijker te maken en het laat je met een frisse en speelse blik naar de oude meesters kijken. - Els Oosterhout

De tentoonstelling Art is Therapy is t/m 7 september te zien in het Rijksmuseum. artastherapy.com.