Anna van Saksen
Bipolair en paranoïde in de zestiende eeuw
Plaats een reactieAnna van Saksen. Verstoten bruid van Willem van Oranje, Femke Deen, Atlas Contact, 416 blz., 34,90 euro.
De historica Femke Deen wilde een boek schrijven over de vier vrouwen van Willem van Oranje. Ze beperkte zich tot zijn tweede en interessantste vrouw, Anna van Saksen (1544-1577).
Anna was 16 toen ze met de 28-jarige Willem trouwde. Al na een jaar betrapte ze hem op seks met de vrouw ‘met de witte rok’. Toen ze in 1570 een relatie kreeg met Jan Rubens, de vader van de schilder Peter Paul Rubens, was het huis te klein. Rubens werd opgesloten en Anna raakte bij Willem uit de gratie. Haar verdere leven heeft ze gestreden voor haar weduwengeld én tegen de ongelijkheid tussen Oranje en haarzelf. Willem liet het huwelijk ontbinden, omdat Anna overspel had gepleegd, waarna hij in 1575 in Den Briel met Charlotte de Bourbon trouwde.
Femke Deen baseert haar spannende en perfect geannoteerde biografie op de talloze brieven die Anna schreef. Deen neigt ertoe Anna’s balsturige en wisselvallige gedrag voornamelijk te verklaren uit haar liefdeloze jeugd en het feit dat ze werd tegengewerkt door haar eigen ooms. Maar naar de huidige maatstaven leed Anna aan een bipolaire stoornis. Bovendien blijkt uit deze biografie dat ze toevallen had, met schuim op de mond, veel alcohol dronk en zich aan het eind van haar leven toenemend paranoïde gedroeg. Meer dan eens dreigde ze met zelfmoord.
Tragisch is dat al haar vier kinderen haar werden afgenomen. Ook Christine van Dietz, het kind dat Rubens bij haar verwekte. Gestichten bestonden toen niet, maar de laatste jaren van haar leven werd ze streng bewaakt. Ten slotte in een vertrek van een kasteel bij Dresden, waar ze haar jeugd had doorgebracht. Ze was nog net geen 33 toen ze stierf. Of ze overleed aan de gevolgen van cervixcarcinoom, zoals Deen aanneemt, is lang niet zeker.
- Er zijn nog geen reacties