Als ik in jouw of uw schoenen stond …

Ik struin aan het eind van een lange polidag over onze afdeling, waar een aantal jonge collega’s achter hun scherm driftig hun HIX-proza de ether in slingert. (Dat stond er echt niet bij toen ze op hun 18de voor die cursus geneeskunde intekenden.) Of ik nog wat supervisie kan geven.

‘Wat loop je moeilijk’ zegt een tamelijk directieve collega.

‘Ja, had ik maar die hippe schoenen van hem, dat is toch andere koek dan die knellende Italiaanse glijders van mij’, wijs ik op een voor mij nog onbekende coassistent die tegenover haar zit te grijnzen met zijn superhippe witte Nikes met felle kleuren, met daarboven een ¾ zwartwit geruite broek waarbij zijn gebronsde blote onderbenen dapper uitsteken. Alles tiptop en netjes, modern baardje, bijpassend fris shirt, witte jas netjes gesteven en mouwtjes opgerold, alles in stijl, dat kun je aan deze generatie wel toevertrouwen.

‘Maar ja, zulke schoenen kan ik niet dragen’, verzucht ik.

‘Hoezo niet?’, zegt de coassistent direct scherp geamuseerd.

‘Nou gewoon, ik draag dit soort schoenen al sinds mijn coschappen, omdat dat zo hoort, denk ik. In mijn tijd werden co’s naar huis gestuurd als ze met de toen ook al hippe scheuren in de broeken, ouwe gympen, lange haren of ongeschoren koppen rondliepen. Ikzelf werd ook een keer aangesproken door een chirurg over mijn niet gestreken shirt. Mooi kletsen, dacht ik nog, jij trekt gewoon iedere dag een witte buis en broek uit de kast en loopt op klompen. Ik vroeg hem ook het waarom hierachter. Het helpt je niet in bijvoorbeeld het voeren van een slechtnieuwsgesprek, was het antwoord, men moet gewoon geen aanstoot kunnen nemen aan je uiterlijk. En daar zat en zit wat in, vond en vind ik.’

‘Denk je nou echt dat de kwaliteit van mijn slechtnieuwsgesprek wordt beïnvloed door de kleur van mijn schoenen?’

‘Het helpt je niet, dat is wat ik wil zeggen. Nog niet zo lang geleden moesten de specialisten hier in het umc nog verplicht een das dragen overigens’, escaleer ik.

‘Maar dat was nog in de tijd dat de dokter vanaf dat voetstuk op grote afstand van de patiënt functioneerde en men nog u tegen de patiënt zei.’

‘Sorry, ik zeg altijd u tegen mijn patiënten, nu, vroeger, altijd. Ook dat helpt in sommige situaties. Tuurlijk ga ik wel eens over op je en jij, bij een generatiegenoot, of als ik patiënt vanuit een ander context heb leren kennen. Maar eerst en heel lang u. Uit respect.’

‘Maar “je” zeggen is toch niet disrespectvol? Ik sluit juist heel goed aan bij de patiënt door me gelijkwaardig op te stellen. En witte gympen dragen is toch geen teken van onverzorgdheid of nonchalance? Ik probeer juist zoveel mogelijk mezelf te zijn en niet in het keurslijf van die ouderwetse specialist te stappen. Daar is de patiënt volgens mij het meest bij gebaat, dat ik mezelf ben.’

De onwaarschijnlijke vanzelfsprekende zelfverzekerdheid van deze millenials, is verbluffend. Ik was destijds nog wél onder de indruk als de opleider (tot in den treure aangesproken met u!) mij vertelde hoe en wat ik moest doen.

Maar de wereld verandert en op sommige vlakken heel snel. Zo ook de in beton gegoten normen en waarden over kledingdracht en tutoyeren, blijkt. Je beste zelf zijn, is zowel de norm als een waarde. En daarin ben ik zonder oordeel. Hoop ik.

Vanaf morgen maar eens lekkere kleding dragen waarin ik mijn beste zelf kan zijn? Hmm, ik weet niet of u als patiënt nou zitten te wachten op mijn zondagse onesie en knalrode gympen. En hé, het is dat ze aan het einde van dag knellen, maar ik vind mijn Italiaanse brogues eigenlijk ook gewoon heel trendy en hip, weet u.