Kuipers extra kritisch op toelating dure geneesmiddelen in basispakket

Nieuwe, dure geneesmiddelen zullen vanaf juli 2023 sneller in de zogeheten ‘sluis’ terechtkomen en daarmee minder vaak automatisch toegelaten worden tot het basispakket. Minister Kuipers van VWS heeft criteria daarvoor aangescherpt, waardoor er vaker onderhandeld zal worden over de prijs.

Sinds 2015 wordt de zogeheten ‘sluis’ toegepast voor nieuwe, dure (intramurale) geneesmiddelen. Voordat deze geneesmiddelen worden toegelaten tot het basispakket, worden ze eerst beoordeeld op hoe effectief ze zijn en wordt met de fabrikant onderhandeld over de prijs. Dit levert een besparing op in de uitgaven aan deze geneesmiddelen; in 2020 bijvoorbeeld was dat een besparing van 383 miljoen euro.

Op dit moment worden nieuwe geneesmiddelen in de sluis geplaatst als de verwachting is dat de jaarlijkse uitgaven voor één of meer indicaties 40 miljoen euro of meer zullen bedragen. Kuipers verlaagt dit criterium naar 20 miljoen euro of meer, schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer. Volgens de afspraken in het coalitieakkoord zou deze grens eigenlijk al op 10 miljoen euro moeten liggen, zo blijkt uit de brief. Maar dat zou volgens Kuipers tot substantieel meer geneesmiddelen in de sluis leiden – en daarmee tot onzekerheid van patiënten en behandelaren over de beschikbaarheid daarvan. Daarom heeft hij besloten niet meer geneesmiddelen in de sluis te plaatsen dan nodig is, stelt Kuipers. Andere bestaande criteria, zoals de verwachting dat de jaarlijkse uitgaven voor één indicatie 10 miljoen of meer zou gaan kosten en/of dat dit geneesmiddel 50 duizend euro of meer per patiënt per jaar kost, blijven onveranderd.

Kuipers schrijft in de brief dat hij begrijpt dat het voor patiënten zeer lastig is dat meer nieuwe geneesmiddelen in de sluis terechtkomen. Maar hij houdt de leveranciers primair verantwoordelijk voor de wijze waarop en de snelheid waarmee zij toegang krijgen tot het basispakket. ‘Zolang zij uitzonderlijk hoge prijzen blijven vragen voor dure intramurale geneesmiddelen, ben ik genoodzaakt om maatregelen te treffen die een beheerste instroom van deze geneesmiddelen mogelijk maken’, aldus Kuipers, die de doorlooptijd in de sluis wel zo kort mogelijk wil houden.

Kuipers bezint zich bovendien nog op andere maatregelen voor een betere betaalbaarheid en toegankelijkheid van effectieve geneesmiddelen in de medisch-specialistische zorg. Daarover verwacht hij de Tweede Kamer eind maart te kunnen informeren.