Debat Integraal Zorgakkoord: ‘Wie heeft doorzettingsmacht?’

Het Integraal Zorgakkoord is in de Tweede Kamer niet door iedereen met enthousiasme ontvangen. Oppositiepartijen, met name SP, PVV en Denk, meenden gisteren tijdens een debat met bewindslieden dat het IZA vooral bedoeld is om structureel 1,2 miljard euro op de zorg te bezuinigen. Maar minister Kuipers ontkende dat het om een bezuiniging gaat, hij sprak van ‘afremmen van de groei’. Het IZA gaat volgens hem in de eerste plaats over de inhoud van de zorg in het licht van vergrijzing, personeelstekorten, groeiende werkdruk en, inderdaad, ook stijgende kosten. Het is in dat opzicht wezenlijk anders dan de eerdere hoofdlijnenakkoorden, aldus Kuipers.

Wantrouwen

Het debat concentreerde zich onder meer op het geschonden vertrouwen in de rol van de zorgverzekeraars, die ook in het recente verleden afspraken niet zouden zijn nagekomen. Daarom was er bij sommige partijen weinig fiducie of alle voornemens uit het akkoord gerealiseerd zullen worden. Juist daar zit volgens hen ook het wantrouwen van de huisartsen die het IZA niet hebben getekend. Vooral omdat NZa-voorzitter Marian Kaljouw zeer recentelijk heeft gezegd dat in het huidige systeem niemand bevoegd is om knopen door te hakken als het moeilijk wordt – noch de NZa, noch het Zorginstituut en ook VWS niet – vroeg Corinne Ellemeet (Groen Links) of de minister doorzettingsmacht heeft. Minister Kuipers (VWS) zag het probleem niet: hij wees erop dat de voortgang van de plannen in het IZA de komende tijd volop wordt gemonitord, dat er elk kwartaal bestuurlijk overleg is met alle betrokken partijen en dat er een midtermreview zal zijn. De vrees van sommige Kamerleden dat dit alleen maar leidt tot meer ‘vergadercircuits’, managers en bestuurders wees hij van de hand. Het gaat er volgens hem om op deze wijze alle partijen betrokken bij het IZA bij elkaar te houden, want alleen zo zijn ‘stappen te zetten’.

Dat kon de scepsis bij sommige Kamerleden echter niet wegnemen. Zo was het de vraag hoe huisartsen zekerheid over ‘meer tijd voor de patiënt’ kunnen krijgen. De minister verzekerde dat dit in de contractering in 2023 aan de orde zal zijn. De huisartsen moeten dan wel met plannen komen voor de zorgverzekeraars, zei hij. Hij kondigde verder een leidraad aan over hoe ingekocht moet worden (maar gaf daarover verder geen details). En zei daarbij te verwachten dat een ‘betaaltitel’ voor ‘meer tijd’ wel wat oplevert in termen van minder verwijzingen naar de tweede lijn.

Kuipers hoopt dat de huisartsen uiteindelijk meedoen met het IZA. De komende tijd bezoekt hij daarom alle huisartsregio’s. En als de LHV uiteindelijk toch niet tekent? Kuipers: ‘De eerste lijn is cruciaal voor het IZA, maar we kunnen ons niet laten gijzelen.’