Ontwaken met temazepam

Najaar 2001: ik werk als verpleeghuisarts en heb onder andere meneer A onder mijn hoede. Deze 61-jarige verblijft in ons huis nadat hij een aantal jaren daarvoor een bilateraal paramediaan thalamusinfarct (BPTI) had gekregen. Sindsdien verkeert hij in een continue toestand van dyskinesie en mutisme. Ook kampt hij met oogbewegingsstoornissen, cognitieve functiestoornissen en impulsproblemen. Samengevat: een levende pop die volkomen afhankelijk is van de zorg van anderen. Het grootste deel van de dagen brengt hij duttend door.

Op gegeven moment moet de heer A voor een ingreep naar de kaakchirurg. In het ziekenhuis krijgt hij - ietwat overbodig, maar volgens protocol - 20 mg temazepam. Nu is bekend dat sederende medicatie een paradoxaal effect kan hebben, maar hier gebeurt er meer. Zijn vrouw beschrijft later dat het leek of haar man wakker werd.

De heer A doet de ogen open, begint spontaan te praten en contact te zoeken. Hij maakte zelfs grapjes. Hij kan zich zonder hulp van anderen bewegen. Zijn echtgenote vindt hem ‘grotendeels’ hetzelfde als voor het infarct. Voor tweeënhalf uur lijkt hij weer de oude. Daarna verdwijnt het effect en keert hij weer terug in zijn dyskinetische en mutistische toestand.

Zijn echtgenote is zo overdonderd, dat zij me vraagt om dit vaker met haar man te mogen meemaken. We spreken af dat haar man 10 mg temazepam mag als zij erbij aanwezig is. Omdat dit geen enkel effect blijkt te sorteren, wordt de dosis opgehoogd naar 20 mg. Elke keer dat de man dit krijgt, wordt hij tweeënhalf uur ‘wakker’. Ik heb het zelf aanschouwd en was verbijsterd.

In de literatuur kon ik over dit fenomeen bij het BPTI niets vinden. Wel leverde een zoekopdracht in PubMed een artikel op van eigen bodem waarin werd beschreven dat bij patiënten met een thalamus­infarct EEG-afwijkingen zijn gevonden met een epileptogeen karakter. Zou dat de verklaring zijn voor het gunstige effect van de benzodiazepine?