Nieuw mondiaal voorspelmodel hart- en vaatziekten

Een nieuw model voorspelt het risico om binnen tien jaar een cardiovasculaire ziekte te krijgen voor individuen ouder dan 40 jaar, onafhankelijk van waar ze in de wereld wonen.

In The Lancet Diabetes & Endocrinology introduceren Kaveh Hajifathalian e.a. de ‘risicoscore’ die ze Globorisk hebben genoemd. Het model bepaalt het cardiovasculaire risico door rekening te houden met rookgedrag, bloeddruk, diabetes status en totaal cholesterolgehalte, en door te corrigeren voor leeftijd en geslacht. De onderzoekers valideerden, kalibreerden en evalueerden hun meetinstrument door gebruik te maken van data uit acht cohortstudies waaraan in totaal meer dan 50.000 personen deelnamen, afkomstig uit 11 landen. Een methodologisch gecompliceerde exercitie resulteerde uiteindelijk in zogeheten landspecifieke risicoscores. Op die manier is met Globorisk niet alleen het individuele tienjaarsrisico op een cardiovasculaire aandoening te bepalen, maar is het model ook bruikbaar in de publieke gezondheidszorg doordat het per land de cardiovasculaire ziektelast binnen een tijdsbestek van tien jaar kan voorspellen.

De onderzoekers vinden hun model een grote vooruitgang. Ten eerste omdat het kan worden aangepast aan de condities en risico’s van een specifiek land – mits uiteraard de daarvoor noodzakelijke medisch data betrouwbaar zijn. En ten tweede omdat de meeste van de thans beschikbare risicoscores gebaseerd zijn op een enkele cohortstudie, en nooit zijn gevalideerd voor populaties in lage- en midden-inkomenslanden.

Op basis van de uitkomsten van Globorisk schatten Hajifathalian e.a. dat het aantal mensen met een hoog risico (10% of meer) op een fatale hartaanval binnen tien jaar het hoogst is in landen met een laag of middeninkomen. In China bijvoorbeeld gaat het om 33 procent van de mannen en 28 procent van de vrouwen. Ter vergelijking: in hoge-inkomenslanden als Zuid-Korea, Spanje en Denemarken gaat het om ongeveer 5 tot 10 procent van de mannen en vrouwen.

Karel Moons en Ewoud Schuit (Julius Centrum UMC Utrecht) noemen deze voorspellingen ‘opvallend’. Een volgend stap, aldus beiden, zou kunnen zijn Globorisk in landen met een laag of middeninkomen te combineren met preventief beleid en zo kwantitatief daarvan de uitkomsten te bepalen. Begin dit jaar maakte hoogleraar Moons zich in MC sterk voor degelijke voorspelmodellen die ontwikkeld en gevalideerd zijn conform de juiste wetenschappelijke methoden. Dat gebeurt nu te weinig, vindt hij, onder meer omdat weinig onderzoekers op de hoogte zijn van validatiemethoden, een betrekkelijk jonge discipline binnen de medische wetenschap.

Henk Maassen

http://dx.doi.org/10.1016/S2213-8587(15)00081-9 en http://dx.doi.org/10.1016/S2213-8587(15)00002-9

Lees ook:

Veel mis met voorspellen

Minder vaak cardiovasculair risico bepalen

Risico op hartziekte is hoog voor iedereen