In gesprek over chemotherapie
1 reactie
Voordat patiënten met kanker aan chemotherapie beginnen, krijgen zij mondeling informatie van een oncologieverpleegkundige. Ouderen onthouden echter nog geen kwart van wat hen is verteld, zo ontdekten onderzoekers van het Nivel tijdens een studie in tien ziekenhuizen. Bovendien krijgen zij dikwijls niet alles te horen wat ze willen weten.
Het Nivel en het Nederlands Kanker Instituut - Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis ontwierpen daarom een nieuw voorlichtingsmodel. Dat bestaat uit een brochure om patiënten te helpen zich beter op het gesprek voor te bereiden, en een training om verpleegkundigen te leren beter te communiceren.
Projectleider Sandra van Dulmen van het Nivel: ‘Tijdens ons onderzoek waren we onaangenaam verrast door het eenrichtingverkeer in de spreekkamers. Iedereen doet zijn best, maar bij goede communicatie komt echt veel kijken. Je hoeft bijvoorbeeld niet alles even gedetailleerd aan patiënten te vertellen. Echt uitgaan van de behoefte van de patiënt vraagt van de verpleegkundigen een omslag in hun denken en handelen.’
Het voorlichtingsmodel is inmiddels in praktijk gebracht in de tien ziekenhuizen die aan het onderzoek meededen. En ook andere instellingen hebben belangstelling, zegt Van Dulmen. ‘Het mooie is dat veel ziekenhuizen de nieuwe aanpak zien als een verbetering van de voorlichting aan een veel bredere groep dan alleen de oudere patiënten met kanker.’
Ook patiënten reageren positief. ‘In de folder wordt uitgelegd hoe het gesprek zal verlopen en er staat een lijst in met mogelijke gespreksonderwerpen. Patiënten kunnen zelf aankruisen waar ze het graag over willen hebben. De meeste doen dat ook: het geeft hen het gevoel dat het gesprek beter op hun vragen en behoeften wordt afgestemd. Ook waarderen ze de eenvoud: een dunne folder met weinig tekst.’
Van Dulmen ziet de uitspraak van de jury vol vertrouwen tegemoet. ‘De uitkomsten van ons project hebben waarde voor alle patiënten die worden geconfronteerd met complexe ziekten en met adviezen en beslissingen over hun behandeling. Wij hebben laten zien hoe je als professional in figuurlijke zin de deur van je spreekkamer kunt openzetten.’ JV
C.H.N. Veenhof
, HEEMSTEDE
Elk initiatief dat de communicatie met patiënten met kanker (en hun naasten) kan verbeteren is welkom. Er is nog een aantal hiaten in de vertrekking van gedoseerde en op de individuele patiënt toegesneden informatie. Zelf probeer ik daarin te voorzie...n door gesprekken te voeren met patiënten die na uitvoerige informatie van de behandelaars over diagnose en behandelvoorstel met vragen blijven zitten. Uitleg van wat is verteld met daarbij relevante achtergrond kan onnodige onduidelijkheid en onnodige onzekerheid verminderen / wegnemen. De beroepsgroep moet dan wel de patiënten herkennen die voor deze aanvullende informatie in aanmerking willen komen. Dit blijkt een belangrijk punt van aandacht wil deze benadering meer patiënten bereiken dan de toevallige patiënten die via via van deze mogelijkheid op de hoogte zijn gesteld. Na ruim 100 gesprekken (gevoerd bij de patiënten thuis) bestaat een duidelijke indruk dat door een deel van de patiënten hieraan behoefte wordt gevoeld, niet omdat hun behandelaars hiertoe niet capabel zijn maar omdat het in bijna alle gevallen ontbreekt aan tijd in het ziekenhuis. Als de tijdsfactor een belangrijke rol speelt is te overwegen mensen die meer tijd hebben en hiervoor voelen in te zetten om (een deel van) die taak over te nemen. Vooralsnog brengt een gesprek geen onkosten met zich mee. Degene die de gesprekken voert dient uiteraard wel goed ingevoerd te zijn en te blijven in het veld van de oncologie en contacten te onderhouden met de oncologische collega's. Met wie zou ik eens van gedachten kunnen wisselen?