Google moet links naar arts op zwarte lijst verwijderen

Begrijpelijk dat ze van die vermelding af wilde. Dat lukte, opvallend genoeg via een rechtszaak tegen Google: de Amerikaanse zoekmachine moet de betreffende koppeling, en daaraan verwante zoekresultaten verwijderen. Want, zo oordeelt de rechter, het belang van de arts dat niet ieder die haar googelt meteen haar naam op een zwarte lijst ziet, weegt zwaarder dan het belang van het publiek om deze informatie zo te kunnen vinden. Zeker omdat het publiek dat op een andere manier kan, namelijk door het BIG-register te raad­plegen. Succes voor deze arts, en hoop voor andere zorgverleners die aan de digitale schandpaal zijn genageld. Want zo kunnen we de zwartelijstartsen.nl toch wel noemen, hoewel op de site zelf staat dat deze niet als zodanig is bedoeld, maar alleen bestaat om patiënten te informeren en te beschermen, en ‘falende zorgverleners’ en andere betrokkenen ter verantwoording te roepen.

Voor eeuwig

Een vermelding op de lijst is een doorn in het oog van heel veel artsen, die daar na een tuchtmaatregel voor eeuwig op internet aan zullen worden gelinkt. Sommigen zelfs zonder opgelegde tuchtmaatregel. Ook andere zorgverleners, rechters en bestuurders staan op de website, een initiatief van SIN-nl (Slachtoffers Iatrogene Nalatigheid-Nederland). Zoals neuroloog Jan Kuks. De hoogleraar uit Groningen prijkt al jaren op de zwarte lijst, en er zijn web­sites die zijn naam dragen, vol met negatieve informatie over de man. Kuks protesteerde, voerde rechtszaken, deed aangifte, er werden dwangsommen opgelegd. Het leverde weinig op: googelen op zijn naam levert nog steeds op pagina één al vijf verwijzingen op naar sites die verbonden zijn aan SIN-nl.

Vergeetrecht

Aankloppen bij SIN-nl zou dus weinig opleveren, was de mening van Willem van Lynden, de oprichter van MediaMaze, een bedrijf dat hulp biedt bij zogenaamde vergeetrechtverzoeken. Van Lynden is specialist op het gebied van onlinereputatie, en stond de eerstgenoemde arts bij in haar rechtszaak tegen Google. Dat vergeetrecht ligt vast in de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Van Lynden: ‘Ik heb de arts afgeraden om direct aan te kloppen bij de zwarte lijst, want in het verleden heeft dat weinig opgeleverd. Al haal je bij een rechter je gelijk, dan verschijnt je naam ergens anders weer. We hebben eerst bij Google een verzoek gedaan om de koppelingen te verwijderen, maar we kregen nul op het rekest. We verzochten de Autoriteit Persoonsgegevens om te bemiddelen, maar die zag er geen heil in.’ Van Lynden had het idee dat een zaak tegen Google grote kans maakte, waarbij hij kon verwijzen naar een rechtszaak die bij het Hof van Justitie van de Europese Unie diende, van een Spanjaard die wilde dat een zoekresultaat van Google zou worden verwijderd. Hij won. Zijn naam is echter nu bekender dan ooit, want wie bij Google iets wil laten verwijderen, verwijst naar het Costeja-arrest. En ja, zo heette deze Spanjaard.

Verbaasd

Zoals gezegd: de arts – die zelf niet wil reageren – kreeg gelijk van de rechtbank, en Google moet de gewraakte koppelingen verwijderen. De winst verraste Van Lynden niet: ‘Ik was eerder verbaasd over het feit dat Google niet meteen aan het verzoek tot verwijdering voldeed.’ Google is in beroep gegaan, een zaak die Van Lynden – die een economische achtergrond heeft, maar al vele procedures tegen het bedrijf voerde – met vertrouwen tegemoetziet: ‘Ik kan me niet voorstellen dat daar iets anders uitkomt.’ Sinds de uitspraak, die de arts overigens liefst niet in de publiciteit had gezien, hebben zo’n twintig andere artsen al contact gezocht met Van Lynden. Voor een deel is al een verzoek tot verwijdering gedaan – met in sommige gevallen nul op het rekest. Van Lynden: ‘Terwijl het soms gaat om mensen die een lichtere maatregel dan deze arts hadden, dus ik kan me niet voorstellen dat het publieke belang in zo’n geval groter is. Maar er is geen controle over die beslissingen. Het enige gevaar voor Google is een dagvaarding. En dan staan de advocaten klaar.’

In de uitspraak van de rechtbank staat overigens een opvallende frase: ‘Ingevolge de Uitvoeringswet AVG is het niet zomaar toegestaan een zwarte lijst op te stellen (…). Hiervoor moet een vergunning worden aangevraagd. Hoewel de rechtmatigheid van de “zwarte lijst artsen” als zodanig in deze procedure niet voorligt (….) moeten er in het licht van de bepalingen in de (…) AVG (…) wel vraagtekens worden geplaatst bij de rechtmatigheid van die lijst.’

Is er eigenlijk ooit wel door iemand geprobeerd die lijst uit de lucht te krijgen? Van Lynden: ‘Het gekke is: die lijst bestaat al een jaar of tien en iedereen denkt dat er niets aan te doen valt. Ik denk dat er wel mogelijkheden zijn, via de Autoriteit Persoonsgegevens, via Google of een zaak over de legitimiteit van die lijst zelf. Wij zijn bezig te verkennen wat de mogelijkheden zijn, dat hangt ook af van de steun die wij krijgen.’ Van Lynden zegt contact te hebben gezocht met onder meer de KNMG om eventueel gezamenlijk op te trekken in dezen. Hij wacht nog op antwoord.