Een zwarte bladzij in mijn carriëre

Op een vrijdagochtend troffen we in de celafdeling van het Lands Psychiatrisch Ziekenhuis waar ik als pas afgestudeerde arts werkte, een man in bidhouding aan op de grond. Hij was een paar dagen geleden overgekomen uit het ziekenhuis waar hij vanwege z’n gedrag niet te handhaven was. Wegens agressief gedrag was hij nu door de verpleging geïsoleerd. Een paar uur later was zijn toestand zodanig verslechterd dat met spoed een ambulance werd gebeld en hij werd opgenomen in het ziekenhuis. Later op de middag bereikte me het bericht dat hij was overleden. ‘Door een overdosering’, zei een collega.

Hoewel het bericht me eerst niet zoveel leek te doen begon zich de volgende dag langzaam maar zeker een gevoel van paniek van me meester te maken. Door mijn schuld was hij overleden. Ik had veel eerder moeten ingrijpen. Ik was geen goede dokter. Ik zag de krantenkoppen al voor me. Dood door schuld. De vergunning om de geneeskunde uit te oefenen zou ik zeker verliezen. Weg medische carrière. Aan het einde van de middag had ik het niet meer. Het was net of ik voortdurend met m’n neus op de feiten werd gedrukt. In de avondkrant las ik het overlijdensbericht. Het televisiejournaal kondigde met treurmuziek het overlijden aan. Ik stelde voor om naar de film te gaan om m’n zinnen een beetje verzetten. ‘Magnum force’ was de enige geschikte film, maar dat bleek geen gelukkige keuze. De ene dode na de andere viel. Het zweet brak me uit en ik voelde me steeds ellendiger worden. Ten slotte zat ik te klappertanden. Ik moest naar buiten. We schuifelden langs de rij en gingen terug naar de auto. Een verlichte etalage van een winkel met grafkransen en doodskisten deed de deur dicht. Ik ging bijna van m’n stokje.

Die nacht droomde ik dat ik mensen had vermoord of dat ze door mijn toedoen waren gestorven. De volgende morgen kwam er weer wat gezond verstand terug. Beetje bij beetje lukte het de hele situatie helder te krijgen. De medicatie was fors maar noodzakelijk geweest en had de goedkeuring van de supervisor. Dat besef ontspande me en de rest van de dag kwam ik redelijk door. Maandagmorgen vertelde een bevriende collega uit het ziekenhuis me het hele verhaal. Bij aankomst in het ziekenhuis bleek hij een ventriculaire tachycardie en metabole stoornissen te hebben. Na behandeling normaliseerde het ECG, de pols werd voelbaar, de bloeddruk meetbaar. Toen hij echter inderal kreeg toegediend overleed hij acuut. .... Als gevolg van mijn te hoge medicatie..... De collega zei me dat ik me het allemaal niet zo moest aantrekken. Ik was zeker niet de oorzaak van het overlijden geweest. Wat was ik hem dankbaar.

Bij analyse later werd duidelijk dat er sprake geweest moest zijn van een maligne delier, een nogal eens gemist ziektebeeld, waarvan er vaak geen weg terug is. Deze pijnlijke ervaring staat me, nu bijna dertig jaar later, nog helder op m’n netvlies gegrift.

Irene Braakman-Bonder

Curacao, 10 juli 2004

Alle lezersbijdragen "De emoties van de dokter"