Een doekje voor het bloeden
Plaats een reactie
Aids raast door de wereld en de gevolgen ervan zijn niet te overzien. Eind juni heeft tijdens een speciale VN-top de alarmbel weer geklonken. Volgens Kofi Annan is er een ‘oorlogskas’ nodig voor de bestrijding. Dit Global Health Fund wordt langzaam aan gevuld; landen en bedrijven hebben inmiddels rond de 500 miljoen dollar toegezegd. Het fonds moet ontwikkelingslanden helpen in hun strijd tegen aids en andere grote killers, zoals malaria en tuberculose. Onder aanvoering van Kofi Annan is een ware kruistocht gestart. De G8-top in Genua (20-23 juli) is de volgende gelegenheid om nieuwe toezeggingen voor het fonds binnen te halen.
De bezorgdheid van de wereldleiders voor de gezondheid in ontwikkelingslanden is toe te juichen, zeker als ze daarbij ook de geldbuidel trekken. De problemen die ontwikkelingslanden hebben met het financieren van hun gezondheidszorg zijn immens. De helft van de overheden in Afrika heeft minder dan 6 dollar per jaar per persoon voor gezondheidszorg beschikbaar - slechts 10 procent van wat volgens de WHO nodig is voor minimale zorgvoorzieningen. De gevolgen zijn desastreus. In een groeiend aantal landen stijgt de kindersterfte en daalt de levensverwachting. Dit komt niet alleen door de ingeklapte gezondheidszorg en de aids-epidemie, maar vooral ook door de diepe armoede waarin de bevolking leeft. Het gemiddelde inkomen in Afrika is anno 2001 zelfs lager dan in 1970.
Het voorgestelde fonds is maar een dun doekje voor het bloeden. UNAIDS heeft uitgerekend dat er per jaar 8 tot 10 miljard dollar nodig is voor aidsbestrijding. Het fonds is echter ook bedoeld voor andere infectieziekten. Jeffrey Sachs berekende voor de WHO dat er jaarlijks tot 20 miljard dollar nodig is. Critici wijzen er bovendien op dat investeren in ziektebestrijding weinig oplevert zolang overheden hun verpleegkundigen niet kunnen betalen, ambulances zonder benzine staan en schoon drinkwater ontbreekt. Er is structureel veel meer geld nodig. Goede giften voor het fonds - zolang de mode duurt - zijn niet genoeg. Bovendien lijken sommige westerse landen het fonds vooral te zien als een mogelijkheid de afzet van hun eigen farmaceutische industrie te verzekeren. Maar misschien wel het meest kwalijke is dat het de aandacht afleidt van maatregelen die er werkelijk toe doen.
Al jaren slaan maatschappelijke organisaties de westerse leiders om de oren met de gevolgen van de schuldencrisis. Ongeveer elke vijf seconden sterft er een kind als gevolg van de schuldenlast.
In Afrika kunnen elk jaar de levens van zeven miljoen kinderen worden gered als de rente en aflossing worden geïnvesteerd in de eigen bevolking in plaats van te worden overgemaakt naar de buitenlandse schuldeisers. Elke week betaalt Afrika zijn schuldeisers 275 miljoen dollar, ongeveer evenveel als er nu per jaar beschikbaar is voor aidsbestrijding.
De regeringsleiders zijn niet ongevoelig voor deze cijfers. Onder druk van de Jubilee 2000-campagne hebben ze jarenlang mooie beloften gedaan op het gebied van schuldverlichting. Echte daden zijn vooralsnog uitgebleven. De 22 landen die internationale schuldverlichting is beloofd, krijgen een gemiddelde korting van 30 procent op hun rente en aflossing. Nog steeds betalen ze meer dan aan gezondheidszorg. Andere zwaar verschuldigde landen vallen helemaal buiten de boot. Zelfs het IMF en de Wereldbank erkennen dat een groot deel van de 22 ‘gelukkigen’ binnen de kortste keren weer een onhoudbare schuldenlast hebben, bijvoorbeeld omdat het moeilijk concurreren is met de gesubsidieerde Europese landbouwproducten. Desondanks verzet de G8 in Genua waarschijnlijk geen stap van betekenis om ontwikkelingslanden van hun schuldenlast af te helpen.
Nederland steekt positief af bij de G8-landen. Wemos heeft met Cordaid en de Nederlandse Vereniging voor Tropische Geneeskunde minister Herfkens gevraagd haar G8-collega’s op te roepen om over de brug te komen met drastische schuldvermindering én een verhoging van het ontwikkelingsbudget (zie
). Collega-organisaties in andere landen doen hetzelfde.
Een zuinige bijdrage aan het Global Health Fund kan het ‘sociale’ gezicht van de G8 niet redden.
Ellen Verheul,
projectmedewerker Wemos
Correspondentieadres:
- Er zijn nog geen reacties
