LSP: De feiten op een rijtje

Eind november verschenen in de media veel berichten over de zorginfrastructuur, het Landelijk Schakelpunt (LSP). Op basis van verouderde informatie zijn overhaaste en onjuiste conclusies getrokken, die de discussie over de zorginfrastructuur en de daaraan verbonden ‘opt in’-regeling vertroebelen. De LHV, apothekersorganisatie KNMP, Vereniging Huisartsenposten Nederland (VHN), de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) en de Nederlandse Patiënten en Consumenten Federatie (NPCF) vinden dat patiënten op basis van juiste informatie wel of geen toestemming moeten geven voor het uitwisselen van hun medische gegevens. Want het belang van efficiënte en veilige zorg aan de patiënt is de enige reden waarom deze organisaties zich sterk maken voor het LSP. In het kort de belangrijkste feiten op een rij.

Belang van de infrastructuur

Als patiënten niet bij hun vaste huisarts, apotheek of huisartsenpost terechtkomen, is het belangrijk dat die hulpverleners snel en gemakkelijk de belangrijkste medische gegevens kunnen opvragen. Op dit moment worden dergelijke gegevens soms uitgewisseld, maar via verschillende systemen die niet meer voldoen aan de moderne eisen. Daarom zetten de Vereniging van Zorgaanbieders voor Zorgcommunicatie (VZVZ) en patiëntenfederatie NPCF zich in voor een eenduidige en veilige infrastructuur voor de patiëntenzorg. 

LSP niet hetzelfde als epd

In het LSP zijn de bezwaren tegen het eerdere elektronisch patiëntendossier (epd) verwerkt:

• Het netwerk wordt niet landelijk, maar regionaal opgezet. Binnen de zorginfrastructuur worden regionale schotten geplaatst, zodat zorgaanbieders in kleinere kring (eigen huisarts, waarnemers, eigen apotheek en huisartsenpost) gegevens kunnen uitwisselen. Ziekenhuizen hebben, met het oog op de patiëntveiligheid, wel bovenregionale toegang, omdat zij ook patiënten van buiten de regio behandelen.

• Toestemming voor het uitwisselen van medische gegevens verloopt niet meer automatisch. Patiënten moeten deze toestemming zelf geven (‘opt in’).

• Patiënten krijgen in de toekomst elektronisch inzage in hun gegevens.

• Patiënten kunnen opvragen wie hun gegevens hebben ingezien. Dit gaat nu nog via het klantenloket, vanaf 2013 kan dit via mail of sms.

Geen landelijke database

In de zorginfrastructuur worden geen medische gegevens opgeslagen. Het is dus geen landelijke database. Na toestemming van de patiënt meldt de eigen huisarts en/of apotheek het dossier van de patiënt aan bij het netwerk. Als het nodig is voor de behandeling kunnen andere zorgverleners slechts een specifiek onderdeel van zo’n dossier opvragen en inzien. De gegevens worden niet opgeslagen in de zorginfrastructuur en blijven in het informatiesysteem van de eigen huisarts en apotheek.

Slechts vergoeding voor LSP

Artsen en apothekers ontvangen straks enkele dubbeltjes vergoeding voor elke patiënt die toestemming geeft voor het raadpleegbaar maken van gegevens via de zorginfrastructuur. Dit is een tegemoetkoming voor het informeren van patiënten, het verwerken van de eventuele toestemming en het opnieuw aanmelden bij de zorginfrastructuur. Daarnaast ontvangen zij een tegemoetkoming in de kosten van aanpassing van hun informatiesysteem.

Goed beveiligd

Alleen huisartsen, huisartsenposten, apotheken en ziekenhuizen die voldoen aan de beveiligingseisen van de VZVZ mogen aansluiten op de zorginfrastructuur. Iedere zorgverlener identificeert zich met een persoonlijke pas met pincode. Hierdoor wordt meteen vastgelegd welke gegevens zijn aangemeld c.q. opgevraagd en door wie. De toezichthouders College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) of de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) treden op tegen misbruik. Daarnaast vindt continue monitoring op de veiligheid plaats.

Gebruik niet verplicht

Verzekeraars verplichten huisartsen en apothekers niet om zich aan te sluiten op het LSP. Dit gebeurt op basis van vrijwilligheid. Wel is het zo dat bijvoorbeeld de Inspectie voor de Gezondheidszorg op termijn eisen zal stellen aan het veilig uitwisselen van medische gegevens rond de behandeling van patiënten. Op basis van evaluaties en ervaringen in de toekomst kan alleen de beroepsgroep zelf bepalen of er in de komende jaren een norm bepaald kan worden voor die uitwisseling.