Later gelukkig worden
7 reacties
Laatst, toen een familielid weer eens vroeg wat ik nou eigenlijk wilde worden, dacht ik terug aan zes jaar geleden, toen diezelfde vraag gesteld werd tijdens mijn eerste uren in de collegebanken. Van de honderden eerstejaars reageerde slechts een enkeling bevestigend op de vraag wie er huisarts wilde worden. Hele studiegroepen aan handen gingen omhoog bij specialisaties als neurochirurg en cardiothoracaal chirurg. Over de sociale geneeskunde werd natuurlijk niet gesproken.
Spottend keek de docent de zaal in: ‘Kijk naar links, kijk naar rechts: één van jullie gaat de eindstreep niet halen.’ In hoeverre deze bemoedigende woorden op statistische waarheid berusten weet ik niet – mijn toenmalige buren zullen net als ik binnenkort afstuderen – maar het is exemplarisch voor de prestatiecultuur die al voor de start van onze studie gezaaid wordt.
Ik neem u even mee. Stel, u bent veertien jaar als u in vwo 3 de keuze maakt voor een natuur- en techniekprofiel met biologie. Vanzelfsprekend, want één van uw ouders is arts en u wilt ook dokter worden. U bent blond, hebt een paardenstaart en leidt aan een hoeveelheid perfectionisme die een veertienjarig meisje dat geneeskunde wil gaan studeren eigen is. Halverwege vwo 4 start u dan ook met gepast vrijwilligerswerk voor een goed gevuld curriculum vitae. Vwo 5 doet u over, u heeft geen onvoldoendes, maar u kunt een gemiddelde dat een paar punten hoger is goed gebruiken. Dat weegt immers allemaal mee voor de decentrale selectie. U heeft samen met uw moeder een bibliotheek aan Word-bestandjes met de opleidingseisen van de verschillende faculteiten verzameld, zodat u de faculteit kan kiezen waar u de meeste kans maakt op toelating. Tijdens vwo 6 geven uw ouders honderden euro’s uit aan trainingen en boeken om u voor te bereiden op de decentrale selectie.
Als u wel tijd vindt, dan gaat dat ten koste van uw privéleven en uw welzijn
En als u dan, met de hakken over de sloot, op die eerste dag in de collegebanken zit, bent u een kort moment tevreden. U heeft het gehaald, u wel. Maar alleen al op uw faculteit zijn honderden andere gemotiveerde leerlingen afgewezen. Uw blijdschap is echter van korte duur: zojuist heeft u net als een dozijn medestudenten geantwoord dat u de rest van uw leven kinderharten wilt opereren. Nadat u nauwelijks van de schrik bent bekomen – u weet dat er niet zoveel kinderhartchirurgen opgeleid worden – vraagt de docent u om naar links en naar rechts te kijken. Alleen de woorden ‘gaat de eindstreep niet halen’ resoneren in uw hoofd. En dan staat u nog maar aan het begin van uw carrière. Een carrière vol tentamens op zaterdagen, opdrachten tijdens vakanties en extracurriculaire activiteiten. Want de komende jaren zult u gevoelsmatig links en rechts voorbijgestreefd worden door andere studenten, die nog wél tijd vinden voor een extra bijbaantje, een onbetaalde onderzoeksstage of een intelligente bestuursfunctie. En als u wel tijd vindt, want ja, falen is geen optie, dan gaat dat ten koste van uw privéleven en uw welzijn. Of wat daarvan over was, want die dingen stonden toch al op een laag pitje. U moet er iets voor over hebben om later gelukkig te worden.
Ik dacht laatst terug aan zes jaar geleden. We zaten in groten getale in de collegebanken. Ik zou willen dat we beter wisten waar we aan begonnen. Ik ben nu bijna klaar, maar jaarlijks starten vele mensen zoals ik net beschreef. Zij verdienen onze aandacht. Wij moeten af van de prestatiecultuur, wij moeten middelbare scholieren en geneeskundestudenten een eerlijker beeld schetsen van de kansen en mogelijkheden van de studie geneeskunde en wij moeten af van de angst om te falen. Geneeskunde (en alles ervoor en erna) moet weer een beetje leuk worden.
F.G. Keuter
Medisch specialist n.p.
De studie is geweldig! Je komt om te leren en het beste uit je zelf te halen. Dat is ook wat je doet als je klaar bent....een heel leven leren en ontwikkelen. Je kunt zoveel kanten op met geneeskunde! En altijd draag je bij aan het welzijn van andere...n. Je doet er toe!! Wat een voorrecht . En ja daar hoort hard werken bij om beter te worden! En ook dat heet "leven" !! Ten volle uit!!
H. van der Pol
psychiater, Heerenveen
Prachtige column Pim, het is mij uit het hart gegrepen!
Een vwo-diploma om te laten zien dat je voldoende geschoold bent en de motivatie om geneeskunde te willen studeren lijken mij de enige twee zinnige voorwaarden om mee te doen aan een toegangslo...ting als er meer gegadigden dan plekken zijn voor die studie. Gelijke kansen voor een ieder.
Want we kunnen op geen enkele manier voorspellen wie later wel of niet een goede dokter wordt.
Krol
Jeugdarts
Mooie column Pim. Fijn als er meer oog komt voor deze 'ongezonde' cultuur, waarin gezondheid juist voorop zou moeten staan. En toch gaan we bijna allemaal - meer of minder bewust - in deze prestatiegedreven waanzin mee. Niet voor niets dat burn-outkl...achten bij zoveel studenten en A(N)IOS voorkomen.
Zoals een van m'n favorete one-liners: "It is no measure of health to be well adjusted to a profoundly sick society."
M.J.G.F. Pluijgers-van der Velden
Organisatieadviseur, gezondheidswetenschapper en arts niet-praktiserend , Utrecht
Anno 2022
Stelling
De middelbare scholier denkt bij “genees”-kunde aan: patiënten genezen, in een ziekenhuisgebouw, met een witte jas, een stethoscoop, een vaste baan in een vast team.
Dit is wat ik namelijk nog steeds hoor bij scholieren op het v...wo/gymnasium die graag geneeskunde willen studeren.
Dit is wat ze verwachten en dromen:
“Ik wil kinderarts, kinderoncoloog of chirurg worden.”
Ik heb anno 2022 nog nooit een middelbare scholier gehoord die zegt: “Later wil ik bedrijfsarts, arts M+G of forensisch arts worden.”
De beeldvorming bij het beroep van arts en bij de studie geneeskunde lijkt nog steeds sterk anno 2022.
Dat lijkt anders dan bij andere studies.
Hoe zien of ervaren anderen dit?
[Reactie gewijzigd door Pluijgers-van der Velden, Mireille op 02-12-2022 07:22]
E.J.W. Keuter
neuroloog, Aruba
Maar geneeskunde ís toch gewoon leuk? En het wordt steeds leuker naarmate je meer ervaring hebt. Geniet ervan!
E.M. Stuveling
Huisarts
Beste Pim, mooie column. De vraag is of we met dit selectiebeleid de juiste persoonlijkheden opleiden die geschikt zijn als huisarts, specialist ouderengeneeskunde, arts M+G, ‘dat soort vakken’. Dertig jaar geleden bleef ik tot vlak voor de coschappe...n in diverse weekenden meubels maken, aardappelen sorteren op een boerenerf of onkruid wieden tussen de suikerbieten of optreden in diverse bandjes. Staat vast niet sjiek, anders was chic wellicht beter, op het CV. U raadt vast waar ik mij nu verblijf. Uiteindelijk kan je niet verloochenen wie je bent, waar je voor staat en waar je vandaan komt. Richt je pijlen op de dokter die je wilt worden en niet op uiterlijk vertoon van jezelf en anderen.
Onder de perfectionistische dames met paardenstaarten zitten vast goede huisartsen met een fulltime-time eigen praktijk die 200 uren ANW-diensten per jaar willen doen, naast een gezin en een stevige bestuursfunctie. Maar dat is natuurlijk ook maar een beeld: die zijn er (bijna) niet. Sociale media hebben ook niet bijgedragen aan een evenwichtige beeldvorming. Leef wat meer met de dag; je bestemming komt wel, in fases, op jouw tijd.
De indrukwekkende boodschap van de hoogleraar dat je buur in de collegezaal zou afhaken is zo oud als de Eed van Hippocrates. Allemaal beelden.
[Reactie gewijzigd door Stuveling, Erik op 01-12-2022 18:18]
E.M. Stuveling
Huisarts
Achter de zin:: ‘’u raadt vast waar ik mij nu verblijf”… had ik nog willen (moeten) schrijven: “of heeft u daar wellicht al een beeld bij”…