De verdeling voorbij? - Voorzitter KAMG

Dit is mijn eerste column als KAMG-voorzitter. De Koepel Artsen Maatschappij & Gezondheid is al weer
4 jaar federatiepartner van de KNMG. Het werkveld van de arts M&G omvat het sociaalgeneeskundig deel van ons medisch-specialistisch werkveld. We kennen in onze geledingen jeugdartsen, artsen infectieziektebestrijding, tuberculosebestrijding, medische milieukunde, indicatie & advies alsmede vertrouwensartsen, forensische artsen, donorartsen, farmaceutische artsen, artsen werkzaam in beleid, management of sociaalgeneeskundig onderzoek en medisch adviseurs bij zorgverzekeraars.

Ze hebben gemeen dat ze zich richten op de interactie tussen burger, maatschappij en omgeving om hiermee de volksgezondheid te bevorderen, te beschermen en te bewaken. Sociaal geneeskundigen in de publieke gezondheid vervullen een brugfunctie tussen overheid en zorgvragen die zich in de samenleving voordoen en om aandacht en beleid vragen.

Ik heb zelf in veel delen van ons veld gewerkt en vind multidisciplinaire samenwerking, communicatie en onafhankelijke advisering onderscheidende en cruciale kerncompetenties van de arts M&G.

In 2015 zien we veel veranderingen in de zorg die al ingevoerd zijn of nog ingevoerd gaan worden. Al deze wijzigingen hebben een fors effect op de publieke gezondheidszorg. De ontwikkelingen binnen de jeugdzorg, WLZ, WMO en participatiewet moeten leiden tot een regionale en wijkgerichte gezondheidszorg.

Het doel is om een ontwikkeling voor burgers te creëren van vangnet naar springplank, waarbij burgers op eigen kracht en verantwoordelijkheid gaan participeren in de samenleving. Of de kwetsbaren in de samenleving dan nog een vangnet krijgen, is de vraag.

De commissie Innovatie Zorgberoepen en Opleidingen zal naar verwachting de zorg herdefiniëren in de ‘domeinen’ voorzorg, gemeenschapzorg, laagcomplexe en hoog-complexe zorg. De definitie en invulling is nog niet definitief. Centraal staat het ‘vermogen’ van mensen om zich aan te passen en regie te voeren. Dit sluit aan bij het gedachtegoed van de genoemde decentralisaties. Hier staat zelf-regie ondersteund door mantelzorg centraal, maar ook integrale professionele benadering van de cliënt/patiënt. Bij deze herdefiniëring van domeinen zijn een paar risico’s. Namelijk het domeindenken blijft in stand; het is niet de cliënt/patiënt die centraal wordt gesteld. Ook zien wij het risico dat ‘voorzorg’ een container wordt waarin allerlei vormen van zorg terechtkomen zoals zelfzorg en mantelzorg. En blijft de collectieve preventieve zorg, zoals onder andere de infectieziektebestrijding bestaan in de nieuwe context? Onze huidige goede gezondheid is voor een belangrijk deel op deze preventieve zorg gebaseerd. Lang leven is vroeg starten met gezond leven.

Het in goede banen leiden van deze ontwikkelingen doet een beroep op medisch leiderschap. Uiteraard omvat medisch leiderschap meerdere competenties. Van belang in deze veranderlijke tijden is goede communicatie en multidisciplinaire samenwerking tussen artsen. Als artsen werkzaam in de curatieve of publieke zorg moeten we zelf het voortouw nemen om onze cliënt/patiënt centraal te zetten, zodat we als medisch leiders waarmaken waarvoor we zijn opgeleid.

Ik pleit voor een domeinloze zorg, waar regionaal alle artsen samenwerken rondom de cliënt/patiënt. Het heeft mijn voorkeur deze zorg regionaal te financieren, maar dat bespreek ik in een volgende column.

René Héman, voorzitter KAMG