Cellosuites als emotionele steun
Six Evolutions
1 reactie
Six Evolutions, Yo-Yo Ma - Bach Cello Suites, Sony 854 652.
Van de snaarinstrumenten is de cello het meest veelzijdige instrument. Je kunt er goed een melodie op spelen, maar ook de baspartij. Van dit gegeven maakte Johann Sebastian Bach gebruik toen hij driehonderd jaar geleden de uitdaging oppakte om voor cellosolo een zestal suites te schrijven, elk opgebouwd uit zes delen en gebaseerd op oude dansritmes, zoals de allemande, de sarabande en de gigue.
Tussen de sarabandes en de gigues voegde Bach steeds een ‘moderne galanterie’ toe, zoals een menuet, een bourrée of een gavotte. Alle suites beginnen met een prelude. Lange tijd dacht men dat Bach alleen maar een serie etudes had geschreven. Inmiddels weten we beter. De Cellosuites zijn niet alleen muzikale hoogstandjes, er is een onderliggend verhaal merkbaar van existentiële gevoelens en menselijke ervaringen. Mede door de donkere weemoedige klank van de cello beroeren de Cellosuites bij velen het hart. De Zweedse filmregisseur Ingmar Bergman maakte van dit gegeven gebruik in zijn film Cries and Whispers (1972). In de steek gelaten door haar zusters zoekt de uitgeputte, terminaal zieke Agnes in een aangrijpende madonna-achtige scène zonder woorden troost aan de borst van haar huishoudster. Alleen de klanken van de sarabande uit de vijfde suite zijn hoorbaar. Het is dezelfde sarabande die Yo-Yo Ma op 11 november 2018 onder de Arc de Triomphe in Parijs speelde tijdens de herdenking van het einde van de Eerste Wereldoorlog. De natuurlijke en oprechte klank van Yo-Yo Ma in deze sarabande gaat recht het hart in. In de overgeleverde bladmuziek uit Bachs tijd zijn vrijwel geen speelaanwijzingen te vinden. Voor cellisten blijven de Cellosuites een zoektocht. Net als Anner Bijlsma en Pieter Wispelwey nam Yo-Yo Ma de Cellosuites recentelijk voor de derde keer op op cd. Ook hij wilde zijn veranderde uitvoeringsideeën vastleggen. In het bijgevoegde cd-boekje schrijft hij dat er bij dit alles ook een constante factor is: ‘Bachs Cellosuites zijn al vijftig jaar een grote emotionele steun voor mij.‘
-
Erik Fokke
Erik Fokke (1950) studeerde economie aan de VU en geneeskunde aan de UvA . Midden jaren tachtig werkte hij een aantal jaren als onderzoeker in het AMC en ook in de VS aan oncogene papillomavirussen. Sinds 1990 werkt hij als huisarts in Amsterdam en was hij lange tijd ook verbonden aan de huisartsenopleiding VUmc.
Evertjan Hannivoort
huisarts-np, Boekelo
Een dyslectogene collega vroeg zich eens op een keer af of de voor hem overduidelijke waarde van cellosuites voor de behandeling van cellulitis wel gebaseerd evident was.
Asking for a friend.