Vernieuwing! - Voorzitter KAMG

Het bruiste op ons jaarcongres ‘Innoveren op het snijvlak van maatschappij, gezondheid en zorg’ en het kwam allemaal aan de orde: innovatieve technieken, het innoveren van gezondheidsdenken, innovaties in het denken over zorg en zorgberoepen.

We staan aan de vooravond van een enorme vernieuwing: de decentralisatie van zorg naar de gemeente. De minister en de staatssecretaris hebben met vasthoudendheid de betreffende wetten door de Kamers geloodst. Allereerst de Jeugdwet, daarna de nieuwe Wmo en nu het sluitstuk: de Wet op de langdurige zorg. Per 1 januari zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de gedecentraliseerde taken. Helaas is dat gepaard gegaan met een forse bezuiniging. Daar is veel rumoer over geweest, maar nu wordt het tijd voor de uitvoering en daarmee voor hard werken aan de innovatie in de publieke zorg.

De publieke zorg vraagt daarom versterking. Hoe ‘normaliseer’ je anders een verregaand gemedicaliseerd systeem? In de verzekerde zorg zijn dokters en patiënten samen in de fuik van de technologie gezwommen. Medische zorg is synoniem gemaakt met medisch-technisch handelen, waarbij, bizar genoeg ‘kijk- en luistergeld’ apart geoormerkt moet worden. Kom er maar eens om: aan een patiënt die door lage rugpijn moeilijk loopt, uitleggen dat een operatie minder goed helpt dan zoveel mogelijk gaan lopen. En dat is nu precies waar in de decentralisaties wel vanuit wordt gegaan!

Om de beoogde doelen te bereiken zijn in de volle breedte van het publieke domein professionals nodig die het grote geheel kunnen overzien, met een diversiteit aan disciplines – tot aan beleidsmakers toe! – kunnen samenwerken en het complexe samenspel van factoren op
het ontstaan van gezondheidsproblemen kunnen beïnvloeden en oplossen.

De minister ziet dat ook: niet voor niets schreef zij eind augustus een brief over ‘betrouwbare’ publieke zorg aan de Kamer. Zij zegt daarin maatregelen te zullen treffen waardoor gemeenten beter hun verantwoordelijkheden kunnen nemen. Zij wijst daarbij onder meer op de noodzaak de publieke zorg en de jeugdgezondheidszorg beter te betrekken bij de transities.

Er is niet alleen professionele deskundigheid maar ook leiderschap nodig om een maatschappij met een gezondheidszorgstelsel dat zich vrijwel uitsluitend richt op curatief handelen om te vormen naar een maatschappij die de verantwoordelijkheid neemt voor het voorkómen van ziekte en bevorderen van gezond functioneren. Bij de arts Maatschappij & Gezondheid zijn de noodzakelijke competenties daarvoor aanwezig, het lef van de beroepsgroep om leiderschap te tonen kan nog een
zetje gebruiken.

In mijn laatste column als voorzitter van de KAMG nog een woord tot mijn collega’s: dank voor het vertrouwen, treed naar buiten en laat je zien en horen!

Een advies aan de gemeentebestuurders: realiseer je welke deskundigheden je nu al in huis hebt en maak er gebruik van!

Een verzoek aan de minister: investeer in de kwaliteit en de professionaliteit van de publieke zorg: het is per slot van rekening de zorg waar ú verantwoordelijk voor bent. Geef mogelijkheden om alle artsen in de volle breedte van het publieke domein op te leiden tot arts Maatschappij en Gezondheid.

Een wens voor allen, maar vooral voor René Heman, mijn opvolger: Succes!