Esther van Fenema

Als je googelt op ‘arts in oorlogstijd’ dan kom je verhalen tegen die sterk tot de verbeelding spreken. Neem de artsen Eeftinck Schattenkerk, Brutel de la Rivière en Roorda, die op 24 augustus 1941 de illegale artsenorganisatie het Medisch Contact oprichtten in het stationskoffiehuis van Zutphen, uit protest tegen het instellen van de Artsenkamer door de bezetter.

Tijdens mijn conservatoriumopleiding kreeg ik het aan de stok met mijn viooldocente. Zij wilde dat ik Mozarts vierde vioolconcert op háár manier speelde, maar ik vond dat helemaal niks. ‘Zorg eerst maar dat je in staat bent om het op mijn manier uit te voeren; daarna heb je nog je hele leven om het op je eigen manier te doen’, besloot ze resoluut de discussie.

Of we als psychiater de rassenrellen misschien even willen duiden. Een uitdagende vraag, zeker als het verzoek via twitter komt waar je maar 180 tekens tot je beschikking hebt. Het ‘psychiatrisch’ duiden van maatschappelijke fenomenen is controversieel maar kan soms helpen om wat houvast te creëren.

‘Wel anderhalve meter, hè!’ krijg je tegenwoordig te horen als je even niet oplet bij de kassa van het Kruidvat of bij de koffieautomaat op kantoor. Soms guitig met een knipoog, soms ronduit bits en beledigend vanuit een mengelmoes van angst en overmatige gehoorzaamheid om maar het beste jongetje van de klas te zijn.

Misschien is het nog te vroeg, maar ik vraag me af of we al een paar lessen kunnen leren voor after corona. Before corona was de zorg zelf nogal in crisis. Wantrouwen, wachtlijsten en paarse krokodillen dreven menig hulpverlener tot wanhoop. Sinds covid-19 zijn we gebombardeerd tot helden en kanjers en blijken we de meest ‘vitale’ sector in de samenleving.