Studenten schrijven studieboek zelf

Waarom zo’n saai en veel te moeilijk studieboek doorworstelen, als je zelf een veel leukere kunt schrijven? Twaalf geneeskundestudenten van de Erasmus Universiteit deden het. Resultaat: ABC van de cardiologie. Simone Paauw

Dagenlang en tot in de kleine uurtjes zwoegen boven een taai, langdradig Engelstalig studieboek over de cardiologie. Er moet vast een leukere manier zijn om je de stof eigen te maken, dacht geneeskundestudent (inmiddels vijfdejaars) aan de Erasmus Universiteit Sharif Khatibi (24), toen hij twee jaar geleden meedeed aan een minor over de cardiologie. Bijvoorbeeld zélf een studieboek schrijven. Het gebeurt vaker in de Verenigde Staten, dus dat moet in Nederland ook kunnen, dacht hij. Samen met studiegenoot Masieh Abawi stapte hij naar minordocent en cardioloog Jaap Deckers. Sharif Khatibi: ‘Hij was meteen enthousiast over ons voorstel en wilde er werk van maken. We zijn aan de slag gegaan met een hoofdstukindeling en samen met Deckers hebben we medestudenten benaderd waarvan we dachten dat die mee wilden doen. Ongeveer de helft volgde de minor cardiologie en de anderen kenden we uit de collegebanken.’

Toegankelijk
Yongzhao Feng (23) was een van de studenten die vrijwel vanaf het begin betrokken was bij het schrijfproces. Feng: Ik deed niet mee aan de minor, maar ik kende Sharif goed. En ik vond het leuk om iets te betekenen voor andere geneeskundestudenten. Aan het begin van de studie zijn de vaak Engelstalige studieboeken voor veel studenten zware kost. Ze zijn dik en moeilijk en je hebt weinig tijd om je de informatie eigen te maken. Daarnaast is het aan het begin van je studie nog moeilijk te onderscheiden welke informatie op dat moment echt belangrijk is. Het boek dat wij hebben gemaakt, is toegankelijk en bevat voor een geneeskundestudent voldoende kennis over de cardiologie. Maar ook artsen van andere disciplines en bijvoorbeeld verpleegkundigen kunnen er hun kennis mee bijspijkeren.’

Multiculturele mix
Twaalf geneeskundestudenten schreven mee aan het boek. Van deze groep hebben er acht een naam die buitenlandse roots doet vermoeden. Ze vormen een multiculturele mix met onder meer Afghaanse, Bosnische, Chinese en Turkse achtergrond. ‘De groep is er niet op geselecteerd’, zegt Sharif Khatibi. ‘We hebben gewoon gekozen voor serieuze en gemotiveerde studenten. Daarnaast is de helft van mijn jaargenoten allochtoon, dus dat weerspiegelt zich in onze groep.’ Medeschrijver Unal Mutlu (23), geboren en getogen in Rotterdam, met een Turkse achtergrond, is trots op de deze samenstelling. ‘Steeds meer allochtonen volgen academische opleidingen en presteren hoog. Ik vind het belangrijk dat wij als rolmodellen kunnen fungeren, als bruggenbouwers in de maatschappij. De samenwerking tijdens het project verliep heel goed en we konden het goed met elkaar vinden. Het is mooi om dat te laten zien in de vorm van een product als een boek.’

Lange adem
De productie van het boek nam wel veel meer tijd in beslag dan van tevoren werd verwacht, vertelt Sharif Khatibi. Vooraf gingen ze uit van één jaar, maar dat werden er twee. Toen het boek in november 2012 uitkwam, was de minor cardiologie allang afgerond. Het schrijven van de hoofdstukken zelf kostte volgens de studenten relatief weinig tijd. De studenten kregen ieder één of twee hoofdstukken toebedeeld. Research deden ze onder meer door heel veel wetenschappelijke artikelen en medische boeken te lezen en zich daarnaast in de Europese en de Amerikaanse richtlijnen te verdiepen. Voor sommige onderwerpen benaderden ze deskundigen. Dat het uiteindelijk toch twee jaar kostte voordat het boek verscheen, zat ‘m vooral in de controle van de teksten en het bewaken van de onderlinge samenhang. Sharif Khatibi: ‘Dat werd allemaal gedaan door docent Jaap Deckers. Hij heeft er heel wat vrije uren in gestopt. En als het nodig was, legde hij bepaalde onderdelen weer voor aan andere collega’s met meer expertise op een bepaald gebied.’

Unal Mutlu vindt dat het lange productieproces hem heeft geleerd geduldig te zijn. ‘Het is een project waar je een lange adem voor moet hebben. Je moet doorzetten om het eindresultaat te zien. De tijd en energie die je er nu instopt, betaalt zich pas later terug. En dan is het ook heel bevredigend om het eindproduct in handen te hebben. Ik vind het schrijven van het boek daarom ook een goede voorbereiding op het doen van wetenschappelijk onderzoek. Ook daar heb je pas na jaren werk een publicatie in handen.’

Groepsproces
Sharif Khatibi heeft veel geleerd over het schrijfproces en over het groepsproces. ‘Je leert nadenken over de manier waarop je je boodschap wilt brengen. Hoe schrijf ik het op, gebruik ik een plaatje, een tabel of een voorbeeld? Hoe voorkom ik dat ons boek teveel lijkt op bestaande boeken? En hoewel de samenwerking en de communicatie in de groep heel goed gingen, loop je soms toch tegen problemen aan of zijn er strubbelingen.’

En het meest hebben ze natuurlijk geleerd over de materie, de cardiologie. Yongzhao Feng: ‘Ik durf niet te zeggen dat ik alles weet, dat kun je als arts nooit zeggen. Maar mijn eigen hoofdstuk, elk woord dat ik heb geschreven, ken ik uit mijn hoofd. Ook de andere hoofdstukken heb ik uitgebreid doorgenomen en ken ik vrij goed. In februari begin ik met mijn coschappen, en ik kijk erg uit naar het coschap cardiologie. Voorafgaand aan het schrijven van het boek vond ik cardiologie al heel boeiend, maar nu is mijn interesse definitief gewekt.’

Sharif Khatibi weet zelfs zeker dat hij zich wil specialiseren in de cardiologie. ‘Dat wist ik al voordat ik aan de studie begon. Cardiologie boeit me omdat alles in het lichaam om het hart draait. Als het hart stopt, stopt het lichaam.’ Overigens denkt hij niet dat het boek hem sneller een opleidingsplek oplevert. ‘Misschien is het een heel kleine pre, maar je moet daar zóveel meer voor hebben gedaan.’ En Unal Mutlu? ‘Nee hoor, ik wil me specialiseren in de chirurgie. Daar krijg ik vlinders van in mijn buik.’

ABC van de Cardiologie, Dr. Jaap Deckers, Masieh Abawi, Sharif Khatibi & Yongzhao Feng (red.), 2010 Uitgevers, ISBN 978-94-90951-09-2, 35 euro