Een dag niet gelachen is een dag niet gewerkt

Alle geneeskundestudenten krijgen tijdens hun cotijd continu de vraag of ze al weten wat ze gaan doen. Sommige denken geboren te zijn als chirurg (persoonlijk vind ik dat een beetje eng), andere weten zeker dat de ok een plek is die gemeden moet worden.

Maar de meeste weten het gewoonweg niet. En dat is ook logisch. Hoe kun je nu weten wat je wilt worden als je nog nooit in zo`n discipline gewerkt hebt? Daarom hebben we ook zo’n geluk dat we twee jaar mogen rondsnuffelen op veel medische afdelingen voordat we veilig en wel een keuze kunnen maken. In geen enkel ander vak is dit zo gefaciliteerd. Het is een eindeloze stage waar je mag binnendringen in het hart van alle specialismen en waar je tijdelijk deel uitmaakt van alle geheimen, momenten van kwetsbaarheid en vreugde. Uniek. Toch weten veel coassistenten het daarna vaak nog niet. Ik kan ze dan altijd vrij gemakkelijk geruststellen. Er is geen vak waar jij voor geboren bent. Laat het los. En het doet er eigenlijk ook niet toe wat je gaat doen. Je bent dokter. Dat is het belangrijkst. Hoe verschillend een carrière van een internist, chirurg of huisarts ook moge lijken, wij maken allen een vergelijkbare ontwikkeling door en kennen dezelfde uitdagingen en frustraties op onze professionele levensweg. Het doet er dus eenvoudigweg niet toe. Kies iets. Zolang er een patiënt is voor wie je er kan zijn, collega`s met wie je plezierig kan samenwerken en je zelf een vorm van ontwikkeling mag doormaken, wordt het een goede keuze.

Maar het belangrijkste is: je moet je thuis voelen in je toekomstige medische roedel. In de geneeskunde functioneren wij in verschillende kuddes. Het vak dat wij uitoefenen vraagt om bepaalde karaktereigenschappen om te overleven, waardoor we door de tijd heen verschillende gedragskenmerken en humor hebben ontwikkeld die herkenbaar zijn. Een soort Darwiniaanse ontwikkeling. Het meest bizarre is dat deze kenmerken internationaal ook allemaal hetzelfde zijn. Zelf werkte ik in diverse landen en alle typeringen/dogma’s die voor chirurgen (eerst doen dan denken), internisten (eerst denken dan doen en om 16.55 uur de chirurg in consult vragen) en cardiologen (niet-cardiaal) hier gelden waren daar precies hetzelfde. Ik kon mijn ogen niet geloven. Deze kenmerken zijn grensoverschrijdend!

Zo ben ik zelf in de bevoorrechte positie geweest om mijn coschappen twee jaar lang in het Deventer Ziekenhuis te mogen doen. Ook ik had geen idee wat ik wilde en zweefde wat tussen de huisartsgeneeskunde en de gynaecologie, totdat ik bij het coschap chirurgie kwam. Vanuit mijn achtergrond thuis was mijn broer de man die alles in elkaar kluste en ik meer de filosoof, dus de voorafkans dat ik voor chirurgie zou kiezen leek mij uitermate klein. Na de eerste week chirurgie was ik om. Ik had nog nooit meegemaakt dat je zo uptempo kon werken en zo veel plezier kon hebben. We deden diensten, stonden op de ok, bereidden opnames en overdrachten voor en ik lag af en toe op de grond van het lachen. Mijn keuze werd helemaal zeker toen ik erachter kwam dat dit hoge tempo met een brede lach niet uniek voor de Deventerse maatschap was, maar een generieke eigenschap van de meeste chirurgengroepen. Onlangs zo’n twintig jaar later werd ik hierin weer bevestigd toen heel chirurgisch Nederland naar Groningen kwam voor de ‘Chirurgencup’. Chirurgische regio`s bevechten elkaar elk jaar in juni in diverse sportdisciplines om te bepalen welke regio het meest sportief is. Het evenement eindigt met de ultieme krachtsinspanning: touwtrekken. Wat heb ik hard gelachen. Dat volwassen mensen in hun vrije tijd op zaterdag het land doorreizen naar Groningen om met een goede dosis humor de krachten te meten in sport en spel, is iets wat ik hogelijk waardeer. In deze roedel hoor ik kennelijk thuis.

Dus aanstaande dokters, kies je roedel waarin je je thuis voelt, dan rolt de knikker vanzelf in het goede gaatje. Maar de humor is generiek voor ons allen, verbindt en relativeert. Een dagelijkse ruime dosis is in ons vak – juist in deze tijd! – preventief voor stress, onderlinge spanningen en werkdruk.

Een dag niet gelachen is een dag niet gewerkt!