Coassistenten: kom uit je bubbel en geef je vergoeding aan een ander! 

Na lang en intensief actie voeren krijgen coassistenten nu een stagevergoeding. Gejuich alom. Maar er zijn grote vraagtekens te plaatsen bij de noodzaak hiervan: anderen hebben dat geld harder nodig.  

Sinds 1 januari 2019 krijgen coassistenten 100 euro stagevergoeding per maand voor een coschap in een universitair medisch centrum. Het jarenlang lobbyen van De Geneeskundestudent is eindelijk beloond. Ik heb geen medestudent horen klagen. Gratis geld! Wie wil dat nou niet?  

Maar: de kosten van de gezondheidszorg stijgen dubbel zo hard als het bruto nationaal product en op allerlei manieren wordt nagedacht over, en geïnnoveerd en gepoogd om de gezondheidszorg in Nederland kwalitatief goed, maar tegelijkertijd betaalbaar te houden. Op nationaal niveau wordt ingezet op de juiste zorg op de juiste plek, dus ook het juiste geld op de juiste plek. Ik ben van mening dat geld in de vorm van een stagevergoeding bij de algemene coassistent niet op zijn plek is. Anderen in de maatschappij, zowel binnen als buiten de gezondheidszorg, kunnen dit geld veel beter gebruiken.  

Waardering 

Op initiatief van De Geneeskundestudent voerden coassistenten in 2016 actie voor een stagevergoeding met de campagne ‘Dit doet de co’, die een inkijkje gaf in het leven van de coassistent. Een campagne met een schreeuw om aandacht, maar vooral met een roep om waardering. Waardering voor het werk dat coassistenten verzetten en de hulp die zij kunnen zijn. En terecht, want ik denk dat iedere coassistent weleens een gebrek aan waardering heeft ervaren. Alleen, dit geldt niet exclusief voor coassistenten. Hoeveel coassistenten spreken aan het einde van de stage echt dank uit naar de arts van wie ze veel hebben geleerd (en niet alleen met chocoladekoekjes omdat iedereen het doet) of aan een verpleegkundige die hen heeft geholpen bij bloedprikken? Waardering wordt op allerlei vlakken te weinig uitgesproken, terwijl het zo simpel is. Zonde, want directe waardering doet wonderen. Ik kon wel een week teren op een opmerking dat ik een echte hulp was geweest met het spreekuur. Voor waardering voor het werk als coassistent is geen geld of vergoeding nodig, maar alleen een paar simpele woorden.  

Wintersport en verre reizen 

Dan is er natuurlijk het financiële argument voor de vergoeding. Coassistenten lopen drie jaar meer dan fulltime stage; zwaar genoeg om daar geen bijbaantje bij te kunnen nemen. Dan heb je dus geen geld om van te leven en een studie die an sich al heel duur is. Gelukkig bestaat de mogelijkheid geld te lenen. Ja, dit kan leiden tot hoge studieschulden, wat de toegankelijkheid van het hoger onderwijs kan schaden. Ik ben voor het investeren in het onderwijs en voor goede toegankelijkheid van het hoger onderwijs in het algemeen, maar een vergoeding voor alle coassistenten is niet de manier om de geneeskundeopleiding toegankelijk te houden. Sleutelen aan de aanvullende beurs voor studenten die het echt nodig hebben zou een beter idee zijn.  

Ondanks het vooruitzicht op grote studieschulden, worden in mijn omgeving iedere onderwijsdag op de universiteit luxe koffies gehaald en zie ik de foto’s van kerstdiners, wintersportvakanties en verre reizen voorbij vliegen. Ik heb het idee dat het reuze meevalt met de financiële nood. Tel daar het vooruitzicht op een (goede) baan als arts of een andere functie als hoogopgeleide bij op en financiële zorgen zijn zelden onderwerp van gesprek. Daarnaast moeten bij het vooruitzicht op een hoge studieschuld mijns inziens eerst andere keuzes voor uitgaven worden gemaakt dan de bovengenoemde. Ook is bij een hoge studieschuld het beeld van de toekomst van aankomend artsen aan vernieuwing toe: de auto of het huis dat je in gedachten had, komen misschien iets later dan gehoopt. Maar dan mag je wel het meest fantastische vak uitoefenen dat er bestaat, omdat je hebt geïnvesteerd in jezelf! 

Collectief gefinancierd

Tijdens het invoeren van data gedurende mijn onderzoeksstage of als ik ontslagbrieven aan het typen was, heb ik natuurlijk ook weleens gedacht: waarom krijg ik hier geen geld voor? Als ik dit nu niet deed, werd het gedaan door iemand anders die er wel geld voor kreeg. Hoe verder je in je studie komt, hoe meer je kan en als semiarts werk je bijna net zo efficiënt als een beginnende anios. Daar staat tegenover dat artsen (on)bewust veel aandacht en tijd, en dus geld, investeren in vele vormen van het leerproces van de student, bijvoorbeeld door de coassistent het gesprek met de patiënt te laten doen, wat iedere keer net een paar minuten langer duurt. Deze tijdsinvestering in een eerder stadium van de opleiding wordt in mijn ogen indirect teruggegeven aan het einde, als de coassistent veel zelfstandiger werkt.  

Voorstanders van een stagevergoeding voor coassistenten trekken vaak de vergelijking met stagiairs van andere studierichtingen die wél een vergoeding krijgen. Het ‘omdat zij het krijgen, moeten wij het ook’ is inhoudelijk geen argument; er kunnen verschillende redenen zijn om wel of geen stagevergoeding te geven. Bovendien, waar een student hotelmanagement zijn geld krijgt van een privaat bedrijf, wordt de vergoeding voor coassistenten collectief gefinancierd. Dat vind ik een belangrijk verschil. Er zijn mensen in de samenleving die 100 euro per maand veel harder nodig hebben dan de algemene coassistent. Om maar binnen de gezondheidszorg te blijven waar de thuiszorg wordt uitgeknepen: jullie zouden mijn 100 euro mogen hebben voor jullie harde werk.  

Geef het weg 

In de wereld van geneeskundestudenten is kritiek op een stagevergoeding weinig gehoord, maar ik ben het niet eens met de tegemoetkoming voor coassistenten. Ik zet grote vraagtekens bij de financiële nood van de gemiddelde coassistent. Waar solidariteit enorm belangrijk is voor de gezondheidszorg in Nederland, is het zonde coassistenten te sponsoren voor een lekker bakje koffie. Geld lenen om te investeren in jezelf, de centen verstandig uitgeven en in het uiterste geval het materieel toekomstperspectief aanpassen vind ik betere opties. Coassistenten kunnen veel werk verzetten, maar ze kosten ook veel tijd. Daarnaast vind ik een vergoeding niet de juiste manier om waardering te tonen; iedereen zou waardering moeten uitspreken.  

Ik daag coassistenten met een vergoeding uit: kijk kritisch of je deze echt nodig hebt en geef die 100 euro weg aan iemand die het volgens jou meer verdient of nodig heeft. En vergeet dan niet je waardering tegen die persoon uit te spreken.