Het komt wel goed, schatje

‘En toen kreeg ik als feedback: “Ontwikkelpunt: proactiever opstellen.” Waar slaat dat op?’ zegt mijn vriendin verontwaardigd. We zitten op mijn balkon en maken couscoussalade. ‘Anne, luister, ze kennen jou niet. Ze hebben je echt maar één dag gezien. Hoe kun je dat soort feedback nou serieus nemen? Je weet toch wie jij bent? Je bent leuk. Je bent goed en slim. Trek je er niks van aan. Je wordt een supergoede dokter.’ ‘Dat kan misschien wel zo zijn, maar ik word nu afgerekend op wie ik ben. Dat is niet eerlijk.’ ‘Ik weet het; het is ongefundeerd en onterecht.’

Artsen hebben vaak niet door wat voor impact hun woorden hebben op een coassistent. Bij ieder coschap is er altijd wel iemand die een mental breakdown heeft omdat hij of zij vaak onterechte feedback heeft gekregen. Als het niet inhoudelijk is, dan is het wel de manier waarop het wordt gezegd. ‘Je bent te enthousiast.’ ‘Ik maak me ernstig zorgen over jouw ontwikkeling, jongeman.’ ‘Je moet niet zo verlegen zijn.’ Ook ik heb van alles te horen gekregen. Dat ik niet ‘chill’ moet zeggen. Dat ik te enthousiast ben. Dat ik niet met zo’n harde G moet praten. Dat laatste was trouwens feedback van een Limburger. Dat ik mijn plek moest kennen als coassistent.

Ik heb een tijd geleden gewoon besloten dat ik helemaal geen zin heb in dat soort feedback. Gewoon jezelf zijn, hoe cliché dat ook is. Het is juist uiterst cruciaal dat je jezelf bent; zo weet je goed in welk vakgebied jij je thuis voelt. Elk specialisme trekt een bepaald type mens aan, uitzonderingen daargelaten. In het begin is het moeilijk, want ‘wat zullen ze denken over mij?’ Er heerst namelijk een bepaald imago over hoe je als co moet zijn. Dat je altijd haantje de voorste moet zijn. Dat je proactief moet zijn, assertief, gezellig, enthousiast, nooit moe, altijd klaar om koffie te halen. En als je dat allemaal bent, is het soms ook niet goed. Een medeco zei eens: ‘Ik heb echt het idee dat ik zes weken lang moet hospiteren.’

Ik heb een aantal vriendinnen die in het begin erg verlegen zijn. Als je ze beter kent, komen ze los, en geloof me, het zijn de leukste vrienden die ik heb. Maar, op coschap worden ze niet op hun waarde beoordeeld. Ze krijgen van iemand die ze tien minuten heeft gezien te horen dat ze wat assertiever moeten zijn. Feedback over hun persoonlijkheid. Terwijl diegene niks weet over wie die co als persoon is. Ze laten je geloven dat je niet goed bent zoals je bent. Onbewust, maar daardoor niet minder gevoeld door de coassistent. En geloof me, maanden later denk je er nog steeds aan.

Ons feedbacksysteem in de geneeskunde moet anders. Leer supervisors hoe ze feedback moeten geven. Leer coassistenten dat ze onterechte feedback in de prullenbak kunnen gooien, en hoe ze terechte feedback moeten incasseren. Baseer onze beoordeling op ons kunnen, en niet op onze persoonlijkheid. Natuurlijk moet je als arts sociaal een beetje vaardig zijn. Tegelijkertijd ben ik van mening dat de coassistenten die niet haantje de voorste zijn, daar niet op afgerekend moeten worden. En coassistenten die wel haantje de voorste zijn, daar niet op afgerekend moeten worden. In de tussentijd zeg ik tegen al mijn medeco’s die de feedback die ze krijgen niet verdienen: het komt wel goed, schatje.