Orthorexia nervosa

Niet zo lang geleden herkenden lokale voedingsexperts een nieuwe ziekte die zich op Gezondheidseiland als een epidemie ontwikkelde. Het zou veel later als syndroom opgenomen worden in de DSM door het comité van wijzen in de hoofdstad van het eiland, Wellness-stad, als ‘orthorexia nervosa’. Het begon allemaal heel onschuldig. Met aandacht voor verantwoorde voeding. Die aandacht groeide echter snel exponentieel. Aanvankelijk herkende men niet dat deze aandoening behoorde tot de familie van obsessief-compulsieve stoornissen. Het ooit onschuldige streven naar gezondheid veranderde snel in een tragische zoektocht naar de meest pure, pure voeding.

In Gezondheidseiland omarmden alle inwoners het idee van 'Pure Voeding' (PV) met de vurigheid van een ridder die de vuige draak wil verslaan. Gluten was de naam van die valse draak, en Suiker was zijn vazal. Daarnaast waren er ook nog vele duivels te bestrijden met hun excrementen die allemaal bizarre codenamen droegen, beginnend met E, zoals E951. De gezondheidseilanders bestudeerden steeds ijveriger de voedseletiketten in de supermarkten en ontcijferden de hiërogliefen met een vergrootglas om ervoor te zorgen dat hun maaltijden vrij bleven van elke contaminatie door de uitwerpselen van die draken en duivels.

De prevalentie van orthorexia nervosa op Gezondheidseiland nam snel toe en de bekommernis van de mensen met PV verspreidde zich als een lopend vuurtje, waarbij zich steungroepen vormden in geheime nissen achter de boerenkool- en broccolistruiken. Er werden bijeenkomsten gehouden om het nieuwste en beste op het gebied van PV te bespreken, waarbij de termen zoals 'nutriëntendichtheid' werden ingezet met de eerbied die gewoonlijk wordt gereserveerd voor oude spreuken.

De presidentiële keuken op Gezondheidseiland werd een bruisend centrum van activiteit, waar chef-koks drankjes van spirulinasmoothies en met quinoa gevulde avocado's brouwden. Groenten werden op grote schaal omgezet in sappen. Soms werden daarbij foute beslissingen genomen, zoals het maken van smoothies van cassavewortels en rabarberbladen. Sommige extremisten stierven aan het geloof dat ze alleen op zonlicht en water konden leven. Op PV-feesten waren altijd glutenvrije, zuivelvrije, suiker- en zoutvrije, sojavrije opties te verkrijgen. Uiteraard ontstonden snel antibewegingen op FB en Instagram. Bijvoorbeeld een rebellengroep die pleitte voor een ‘matigingsrevolutie’ en die meende dat het consumeren van eieren en vlees niet dodelijk was. Ze organiseerden potluck-feesten met verboden lekkernijen zoals brownies en rond de kampvuren werden hymnen gezongen met Verboden termen zoals 'carb loading' en ‘paleodieet’. Vele meningen ontstonden in die tijd, omdat men niet meer geleerd had zelfstandig na te denken. De tijd van de grote verwarring was aangebroken.

Nu even serieus. De term ‘orthorexia nervosa’ werd geïntroduceerd door dr. Steven Bratman, een Amerikaanse revalidatiearts, in 1997. Hij introduceerde de term in een artikel met de titel Health Food Junkie, in een nummer van het Yoga Journal. In dat artikel beschreef hij zijn observaties van mensen die overmatig bezig waren met het eten van gezond voedsel.

De term ‘orthorexia’ komt van de Griekse woorden ‘orthos’, wat correct of juist betekent, en ‘orexis’, wat eetlust betekent. In wezen verwijst orthorexia nervosa naar een aandoening waarbij een individu gefixeerd raakt op het consumeren van wat hij beschouwt als alleen gezond of puur voedsel, vaak ten koste van zijn algehele welzijn. De grote verwarring tegenwoordig tussen wel of geen vlees eten, wel of geen sojaproducten, wel of geen gluten, wel of geen eieren, is een voortvloeisel van onze steeds chaotischer wordende informatiemaatschappij.

Dames en heren, we zullen in de nabije toekomst nog veel patiënten gaan ontmoeten die lijden aan orthorexia nervosa. De therapie voor deze dwangmatige aandoening is onbekend.